Asbest is in België sinds 1998 grotendeels verboden. In dat jaar werd een verbod ingesteld op de productie, handel en hergebruik van asbest voor de meeste toepassingen, waaronder asbestcement, dat op 1 oktober 1998 officieel verboden werd. In 2001 werd het verbod uitgebreid naar alle vormen van asbest, met enkele uitzonderingen voor speciale industriële toepassingen, die later ook werden afgeschaft. Sinds 2005 geldt een volledig verbod op het gebruik van asbest in de hele Europese Unie. Maar wat betekent dit in de praktijk? In dit artikel lees je alles over de fasering van het verbod, de gevaren van asbest, de regelgeving en verplichtingen voor gebouweigenaren en hoe je asbest veilig kan laten verwijderen.
Wanneer werd het eerste asbestverbod in België ingevoerd?
Het eerste verbod op asbest in België werd ingevoerd op 1 oktober 1998. Dit betrof een verbod op asbestcement, wat een van de meest gebruikte toepassingen van asbest was. Daarnaast werd de productie, handel en hergebruik van asbest grotendeels verboden voor de meeste toepassingen.
Welke asbesthoudende producten werden in 1998 verboden?
De producten die vanaf 1998 verboden werden, omvatten:
- Asbestcement (voor golfplaten, dakbedekking en leidingen)
- Remvoeringen en pakkingen
- Thermische isolatiematerialen
- Asbesthoudende coatings en lijmen
Hoe werd het asbestverbod in 2001 uitgebreid?
In 2001 werd het verbod op asbest in België verder uitgebreid naar alle vormen van asbest en asbesttoepassingen. Dit betekende dat ook minder gangbare toepassingen, zoals industriële toepassingen, onder het verbod vielen.
Waren er uitzonderingen op het verbod in 2001?
Ja, in 2001 bleven enkele speciale industriële toepassingen nog toegelaten, zoals:
- Asbest in filters in chemische productieprocessen
- Gebruik van asbest in bepaalde onderhoudswerken
Later werden ook deze uitzonderingen volledig afgeschaft.
Welk effect had het EU-verbod van 2005 op België?
Sinds 2005 geldt er een volledig Europees verbod op de productie en het gebruik van asbest in de hele Europese Unie. Dit betekende dat álle vormen van asbestproductie en -verkoop verboden werden, zonder uitzonderingen.
Hoe handhaaft België het EU-verbod?
België implementeerde het EU-verbod door:
- Strikte regulering op sloop- en renovatiewerken
- Boetes voor overtredingen op het asbestverbod
- Verplichting tot asbestinventarisatie bij gebouwen
Waarom werd asbest verboden in België?
Asbest werd verboden vanwege de hoge gezondheidsrisico’s die eraan verbonden zijn. Blootstelling aan asbestvezels kan leiden tot ernstige longziekten zoals asbestose, longkanker en mesothelioom.
Wat zijn de gezondheidsrisico’s van asbest?
De inademing van asbestvezels kan verschillende ernstige ziekten veroorzaken, waaronder:
- Asbestose – Littekens in de longen die ademhalingsproblemen veroorzaken.
- Mesothelioom – Een zeldzame maar zeer dodelijke vorm van kanker.
- Longkanker – Verhoogd risico bij langdurige blootstelling.
- Pleura verdikkingen – Ontstekingen en verstijving van het longvlies.
Welke regels gelden voor gebouwen met asbest?
Eigenaars van gebouwen met asbest moeten zich houden aan verschillende regelgevingen. Er zijn verplichtingen voor bedrijven, particulieren en overheden.
Is een asbestinventaris verplicht in België?
Ja, voor bedrijven en openbare gebouwen is een asbestinventaris verplicht. Dit document:
- Identificeert waar asbest aanwezig is in een gebouw.
- Bevat informatie over de staat van het asbest.
- Geeft aan hoe veilig beheer of verwijdering moet plaatsvinden.
Zijn renovatie- en sloopwerken met asbest gereguleerd?
Ja, bij sloop- of renovatiewerken moet:
- Een erkend asbestdeskundige een risicoanalyse maken.
- Werknemers beschermd worden tegen vezelinhouding.
- Specifieke verwijderingstechnieken en transportmethodes gebruikt worden.
Hoe wordt asbest veilig verwijderd?
Het verwijderen van asbest moet gebeuren door erkende asbestverwijderaars. Dit proces gebeurt volgens strikte veiligheidsvoorschriften om blootstelling te minimaliseren.
Welke methoden worden gebruikt voor asbestverwijdering?
De meest voorkomende methoden voor veilige verwijdering zijn:
- Enkelvoudige verwijdering: Demonteren van hechtgebonden asbest (zoals golfplaten) onder lage risico omgevingen.
- Hermetische verwijdering: Toepassing van afgesloten onderdrukruimtes voor niet-hechtgebonden (losse vezels) en gevaarlijk asbest.
- Encapsulatie: Het insluiten van asbesthoudend materiaal binnen een beschermende laag.
Wie mag asbest verwijderen in België?
Alleen erkende asbestverwijderaars, zoals Asbest Verwijderen JK, mogen asbest professioneel verwijderen en transporteren naar erkende asbeststortplaatsen.
Wat zijn de strafmaatregelen bij illegale asbestverwijdering?
Het niet naleven van asbestregelgeving kan leiden tot zware sancties.
Welke boetes gelden voor illegale asbestverwijdering?
Overtredingen kunnen leiden tot:
- Geldboetes tot €100.000 voor bedrijven.
- Persoonlijke boetes tot €25.000 voor particulieren.
- Juridische vervolging voor milieucriminaliteit.
Wie controleert de naleving van het asbestverbod?
De naleving van de regels wordt gecontroleerd door:
- FOD Volksgezondheid en Leefmilieu
- Regionale inspectiediensten (OVAM in Vlaanderen, Bruxelles Environnement in Brussel)
Bestaat er een subsidie voor asbestverwijdering?
Ja, de Vlaamse overheid biedt subsidies voor de sanering van asbest in bepaalde situaties.
Voor welke werken geldt een subsidie?
- Asbestverwijdering bij dakrenovaties.
- Sanering van asbest in landbouwgebouwen.
- Verwijderen van asbest in schoolgebouwen.
Hoeveel bedraagt de subsidie?
- Tot 50% van de verwijderingskosten.
- Premies tot €8 per m² dakoppervlak.
Hoe herken je asbest in een gebouw?
Asbest komt voor in materiaaltypes die te herkennen zijn aan kleur, textuur en plaatsing.
In welke materialen zit asbest vaak verwerkt?
- Golfplaten en leien (dakbedekking)
- Vinylvloerbekleding (oudere gebouwen)
- Spuitasbest (isolatie rond buizen)
- Binnendeuren met kern van asbest
Hoe kan je asbest herkennen zonder laboratoriumtest?
- Grof en vezelig uiterlijk? → Mogelijk asbesthoudend.
- Geproduceerd vóór 2000? → Check of het asbest kan bevatten.
- Staat er productinformatie op? → Raadpleeg een deskundige.
Conclusie
Asbest werd tijdens de 20e eeuw veel gebruikt, maar is gehelemaal verboden in België sinds 2005. Het eerste verbod ging in 1998, en dit werd in 2001 uitgebreid naar alle toepassingen. Het is gevaarlijk voor de gezondheid en streng gereguleerd. Veilige verwijdering door erkende professionals is essentieel. Eigenaars van oudere gebouwen moeten een asbestinventaris opstellen en mogelijk subsidies aanvragen voor het verwijderen. Heb je asbest in je woning? Schakel een erkend specialist in voor een veilige verwijdering.