Veel oudere woningen (voor 1994) hebben nog asbesthoudende dakpannen. Asbest in dakpannen is meestal hechtgebonden, waardoor het minder snel schadelijke vezels afgeeft.
Asbest dakpannen werden vroeger veel gebruikt vanwege hun brandwerende en isolerende eigenschappen. Sinds de ontdekking van de gezondheidsrisico’s van asbestvezels is het gebruik ervan verboden en moeten oude asbesthoudende dakbedekkingen veilig worden verwijderd. Hoe herken je asbest dakpannen? Welke soorten asbest bestaan er? En hoe kan je asbestdakbedekking op een veilige manier verwijderen of vervangen? In dit artikel geven we een overzicht van de verschillende soorten asbest, methodes om asbest te herkennen en praktische stappen voor de veilige verwijdering en vervanging van asbesthoudende dakpannen.
Welke soorten asbest bestaan er?
Asbest komt voor in verschillende varianten, die kunnen worden onderverdeeld in spiraalvormige (serpentijnen) en rechte (amfibolen) vezels.
Wat zijn de meest voorkomende soorten asbest in dakpannen?
De meest voorkomende soorten asbest die zijn gebruikt in dakbedekking zijn chrysotiel, amosiet en crocidoliet.
- Chrysotiel (witte asbest): Deze vezelsoort werd het meest gebruikt en is te vinden in asbestcement, waaronder dakpannen, golfplaten en leien.
- Amosiet (bruine asbest): Heeft stijve vezels en werd vaak toegepast in isolatie en brandwerende materialen.
- Crocidoliet (blauwe asbest): Wordt beschouwd als de meest schadelijke soort en werd gebruikt in hoogwaardige isolatie.
Hoe herken je asbest dakpannen?
Niet alle oude dakpannen bevatten asbest, maar bepaalde kenmerken kunnen wijzen op asbesthoudende dakbedekking.
Welke kenmerken duiden op asbesthoudende dakpannen?
Asbest dakpannen herken je aan de volgende eigenschappen:
- Merknamen: Merken zoals Country, Eterna, Multex en Big Ben produceerden vaak asbesthoudende dakmaterialen.
- Afmetingen: Veel asbestleien hebben standaard maten van 40 x 20 cm of 40 x 24 cm.
- Vezelstructuur: Wanneer een gebroken dakpan grote, witte vezels vertoont, kan dit duiden op de aanwezigheid van asbest.
- Productiedatum: Dakpannen geproduceerd vóór 1993 bevatten in veel gevallen asbest.
- Asbesttest: Een specialist of laboratorium kan een monster analyseren.
Hoe kan je asbest laten testen?
Indien je twijfelt, kan je een asbesttest laten uitvoeren. Dit gebeurt door:
- Visuele inspectie door een asbestdeskundige.
- Monsteraanalyse in een erkend laboratorium.
- Asbestinventarisatie door een gecertificeerd bedrijf.
Is het verplicht om asbest dakpannen te verwijderen?
In Vlaanderen geldt een asbestverwijderingsplicht voor bepaalde gebouwen.
Wat zegt de wetgeving over asbest dakpannen?
- Sinds 2001 is het verplicht om asbest te laten verwijderen bij sloop- en renovatiewerken.
- Tegen 2034 moeten asbestdaken in Vlaanderen verwijderd zijn als ze in slechte staat verkeren.
- Sinds 2022 zijn bepaalde subsidies beschikbaar voor particulieren en bedrijven die asbestverwijdering uitvoeren.
Hoe verwijder je asbest dakpannen veilig?
Asbestdakpannen moeten zorgvuldig worden verwijderd om de verspreiding van asbestvezels te voorkomen.
Wat zijn de stappen voor het verwijderen van asbest dakpannen?
- Controleer de regelgeving → In sommige regio’s moet je een asbestinventaris laten opstellen.
- Zelf verwijderen? → Hechtgebonden asbest mag soms zelf verwijderd worden, maar losse of verweerde pannen moeten door een erkend bedrijf worden afgevoerd.
- Bescherming dragen → FFP3-masker, handschoenen en wegwerpoverall verplicht.
- Dakpannen nat maken → Voorkomt verspreiding van asbeststof.
- Afvoeren volgens de regels → Verpak het in asbestfolie of speciale zakken en breng het naar een erkend recyclagepunt.
Mag je zelf asbest dakpannen verwijderen?
Particulieren mogen maximaal 35 m² hechtgebonden asbest zelf verwijderen, maar alleen onder strikte voorwaarden:
- Het asbest moet onbeschadigd en hechtgebonden zijn.
- Er mogen geen vezels vrijkomen tijdens de verwijdering.
- Er moet persoonlijke beschermingskleding worden gedragen (FFP3-masker, handschoenen).
Voor grotere oppervlakken moet altijd een erkend asbestverwijderingsbedrijf worden ingeschakeld.
Welke alternatieve dakbedekkingen zijn geschikt na verwijdering van asbest?
Na de verwijdering van asbesthoudende dakpannen zijn er diverse veilige alternatieven beschikbaar.
Wat zijn de beste alternatieven voor asbest dakpannen?
- Kunstleien – Lichtgewicht en duurzaam.
- Betonnen dakpannen – Sterk en betaalbaar.
- Keramische dakpannen – Langere levensduur en authentieke uitstraling.
- Metalen dakbedekking – Snelle plaatsing en licht in gewicht.
Wat kost het verwijderen van asbest dakpannen?
De kosten voor asbestverwijdering hangen af van de hoeveelheid en de moeilijkheidsgraad van de verwijdering.
Hoeveel kost asbestverwijdering per m²?
| Type werk | Gemiddelde prijs per m² |
|---|---|
| Zelf verwijderen (tot 35 m²) | €10 – €15 |
| Professionele verwijdering | €25 – €40 |
| Subsidie mogelijk? | Ja, via OVAM-premies |
Zijn er subsidies voor het verwijderen van asbest dakpannen?
Ja, de Vlaamse overheid biedt subsidies aan particulieren en bedrijven voor het veilig verwijderen van asbesthoudende daken.
Welke premies zijn beschikbaar voor asbestverwijdering?
- OVAM-subsidie: Tot €12 per m² bij gelijktijdige dakisolatie.
- Gemeentelijke premies: Afhankelijk van de regio, soms extra vergoeding.
- Renovatiepremie: Voor woningen ouder dan 30 jaar, ook toepasbaar bij asbestverwijdering.
Lees meer over de premies en subsidies voor het verwijderen van asbest
Wat zijn de gezondheidsrisico’s van asbest dakpannen?
Asbestvezels kunnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken als ze worden ingeademd.
Welke ziekten worden veroorzaakt door blootstelling aan asbest?
- Asbestose: Longweefsel wordt stijf en leidt tot ademhalingsproblemen.
- Mesothelioom: Een zeldzame, maar zeer agressieve vorm van longvlieskanker.
- Longkanker: Verhoogd risico bij langdurige blootstelling.
Let op: Er gelden strenge regels voor het verwijderen van asbest om het inademen van vezels te voorkomen.
Conclusie
Asbesthoudende dakpannen vormen een risico voor de gezondheid en moeten op een veilige manier worden verwijderd. Asbestinventarisatie, naleving van de Vlaamse regelgeving en het inschakelen van een erkend asbestverwijderingsbedrijf zijn essentieel. Wil je je dak vernieuwen? Kies dan voor veilige alternatieven zoals kunstleien, betonnen of keramische pannen. Dankzij subsidieregelingen kan je de kosten van asbestverwijdering verlagen en tegelijk investeren in een duurzamer dak.