Een woning in Vlaanderen (of elders in België) zelf asbestvrij maken blijkt in 2025 enkel toegelaten onder strikte voorwaarden en met grote gezondheidsrisico’s. De overheid raadt het doorgaans af. Hechtgebonden asbest mag beperkt en onder strikte veiligheidsmaatregelen verwijderd worden door particulieren, maar zodra het gaat om niet-hechtgebonden materiaal of oppervlakten van meerdere m², is professionele verwijdering verplicht. In dit artikel krijg je een helder overzicht van de wetgeving, risico’s, kosten, en premies. Wij beantwoorden concrete vragen zoals: wanneer mag je het zelf doen, hoeveel kost een professionele asbestverwijderaar, wat zijn de voordelen van een erkend bedrijf, welke soorten asbest bestaan er, en wat zijn de gevolgen als je fouten maakt?
Wanneer mag je zelf asbest verwijderen in België?
Zelf asbest verwijderen mag enkel bij kleine hoeveelheden hechtgebonden asbest in goede staat, mits je strikt voldoet aan de veiligheidsvoorschriften en meldingsplicht.
In Vlaanderen geldt geen wettelijk vastgelegde limiet in m², maar vanaf enkele m² wordt zelfverwijdering expliciet afgeraden. De Vlaamse overheid en OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij) raden sterk aan om steeds een erkende asbestverwijderaar in te schakelen, behalve in zeer eenvoudige situaties, zoals het verwijderen van enkele golfplaten.
Wat zijn de voorwaarden voor doe-het-zelf asbestverwijdering?
De voorwaarden voor zelf asbest verwijderen zijn opgenomen in lokale en Vlaamse reglementering.
Minimale voorwaarden:
- Enkel hechtgebonden asbest in goede staat (bv. golfplaten, leistenen, vlakke gevelbeplating)
- Niet geschroefd, gezaagd of gebroken verwijderen
- Stofvrij werken: bevochtigen verplicht
- Verwijdering gebeurt met persoonlijke beschermingsmiddelen: FFP3 masker, beschermoverall, handschoenen, bril
- Afval wordt luchtdicht dubbel verpakt en correct afgevoerd
- Geëigende beschermingskledij en technieken zijn verplicht
Wanneer moet je melding doen bij de gemeente?
Een voorafgaande melding bij de gemeente is vereist wanneer:
- Je een bouwaanvraag of sloopmelding hebt
- Je werkt uitvoert bij een risicogebouw gebouwd vóór 2001
- Een stedebouwkundige vergunning nodig is
- De gemeente lokale meldingsplichtigen hanteert
Een omgevingsvergunning kan ook worden geëist, afhankelijk van de aard van de werken.
Wat is verboden voor particulieren?
Verboden handelingen bij asbestverwijdering zijn:
- Verwijderen van niet-hechtgebonden asbest (bv. spuitasbest, isolatie in leidingen)
- Slopen van asbesthoudende materialen
- Asbest breken, beschadigen of zagen
- Verwijderen zonder melding of registratie
Overtredingen kunnen volgens het Materialendecreet leiden tot boetes tot €200.000.
Wat zijn de risico’s van zelf asbest verwijderen?
De risico’s van zelf asbest verwijderen betreffen in de eerste plaats ernstige gezondheidsproblemen door blootstelling aan vezels, gevolgd door juridische, financiële en praktische risico’s.
Wat zijn de gezondheidsrisico’s van asbest?
Asbestvezels zijn kankerverwekkend type 1 (zoals vastgesteld door het IARC en WHO). Inademing leidt al bij zeer lage concentraties tot:
- Asbestose: verlittekening van longweefsel
- Longkanker
- Mesothelioom: kankersoort aan borstvlies of buikvlies
- Symptomen manifesteren zich vaak pas na 20 tot 40 jaar
Is het risico groter bij oude gebouwen?
Ja. In gebouwen gebouwd vóór 2001 is de kans op aanwezigheid van oude, verweerde asbestmaterialen groter. Erosie verhoogt de vezelafrbijzing, vooral bij losgebonden toepassingen.
Kan je zelf inschatten of het hecht- of niet-hechtgebonden asbest is?
Neen. Visuele inspectie is onvoldoende betrouwbaar. Enkel een asbestinventaris opgesteld door een gecertificeerd deskundige bepaalt het correcte type en risico.
Hoe asbest veilig verwijderen?
- Controleer het type asbest → Hechtgebonden asbest (zoals golfplaten) mag je vaak zelf verwijderen, niet-hechtgebonden asbest (zoals spuitasbest) moet door een specialist verwijderd worden.
- Beschermende maatregelen nemen → Gebruik een FFP3-masker, wegwerpoverall en handschoenen.
- Voorkom stofvorming → Niet breken, zagen of slijpen! Maak het asbest nat om stof te verminderen.
- Verpakking en transport → Asbestafval moet in speciale asbestzakken en luchtdichte folie verpakt worden.
- Afvoer naar een erkend recyclagepark → Informeer bij de gemeente naar gratis of gesubsidieerde asbestinzameling.
Wat zijn de kosten voor asbest te verwijderen?
- Zelf verwijderen (incl. afvoerzakken) → € 10 – € 20 per m²
- Laten verwijderen door een erkend bedrijf → € 25 – € 50 per m² voor hechtgebonden asbest, duurder voor risicovolle toepassingen.
Zijn er premies of subsidies beschikbaar?
- In België kun je gebruik maken van gemeentelijke subsidies of premies bij sloop en heropbouw.
- In Nederland is er soms financiële ondersteuning via de gemeente of provincie.
Let op: Bij twijfel of gevaarlijke asbesttoepassingen altijd een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf inschakelen!
Heb je recht op premies voor asbestverwijdering?
Ja, in Vlaanderen bestaan asbestverwijderingspremies.
Momenteel (2025):
- Enkel van toepassing bij gebruik van erkend asbestverwijderaar
- Tot €8 per m² asbestdak of –gevelbekleding
- Beheerd door het VEKA of Fluvius, afhankelijk van aanvraagtype
Toekomstige (hoger gesubsidieerde) renovatietrajecten, zoals onder het Energiehuis-plan, kunnen aanvullende tegemoetkomingen bieden.
Zelf asbest verwijderen: hoge boetes
Het is wettelijk verboden om asbest zelf te verwijderen in België, tenzij het gaat om kleine hoeveelheden hechtgebonden asbest in goede staat.
Boetes voor zelf asbest verwijderen:
- Tot €2.000 per vierkante meter: De hoogte van de boete hangt af van de hoeveelheid asbest die u zelf heeft verwijderd, de ernst van de overtreding en uw antecedenten.
- Sluiting van de woning of het gebouw: In extreme gevallen kan de gemeente uw woning of gebouw sluiten totdat het asbest op een veilige manier is verwijderd.
Wanneer moet u asbest laten verwijderen door een erkende aannemer?
In de volgende situaties moet u asbest altijd laten verwijderen door een erkende asbestverwijderaar:
- Het gaat om losse asbestvezels.
- De hoeveelheid asbest is groter dan 10 vierkante meter voor dakbedekking of 5 vierkante meter voor andere toepassingen.
- Het asbest is beschadigd of verweerd.
- U wilt geen risico’s nemen en wilt zeker zijn van een veilige en professionele verwijdering.
In Vlaanderen controleert de Vlaamse Asbestinventarisdatabank (ADI) wie mag optreden en levert attesten af.
Wat zijn de voordelen van een professionele asbestverwijderaar?
De voordelen van werken met een erkende verwijderaar zijn:
| Voordeel | Uitleg |
|---|---|
| Veiligheid | Professionele uitrusting, opvangsystemen, onderdrukmachines, etc. |
| Wetgeving | Verwijdering gebeurt volgens VLAREMA- en ARAB-normen |
| Traceerbaarheid | Opmaak van asbestinventaris, werkfiches, conformiteitsattest |
| Afhandeling | Afvoer naar geregistreerde asbestverwerkingsinstallaties |
| Premierecht | Enkel met erkend bedrijf kom je in aanmerking voor Vlaamse premies |
| Verzekering | Niet jij, maar het erkend bedrijf draagt de aansprakelijkheid |
Tips voor het zelf verwijderen van asbest:
- Informeer uzelf goed: Lees de informatie op de website van de FOD Volksgezondheid en contacteer uw gemeente voor meer informatie over de wetgeving en de veiligheidsvoorschriften.
- Schaf de nodige PBM’s aan: Dit zijn onder andere een asbestpak, handschoenen, gelaatsmasker en stofzuiger met HEPA-filter.
- Werk in een afgesloten ruimte: Zorg ervoor dat de ruimte waar u het asbest verwijdert goed afgesloten is en dat er geen stof kan ontsnappen.
- Bevochtig het asbest: Dit helpt om de asbestvezels te binden en te voorkomen dat ze in de lucht terechtkomen.
- Werk zorgvuldig en vermijd het breken of verpulveren van het asbest.
- Verpak het asbesthoudend afval in dubbelde plastic zakken en breng het naar een erkende verwerkingsinstallatie.
- Laat de ruimte na het verwijderen van het asbest controleren door een erkend controleorganisme.
Is zelf asbest verwijderen ooit verantwoord?
Zelf asbest verwijderen is enkel verantwoord als aan alle hieronder vermelde voorwaarden voldaan wordt tegelijk.
Checklist zelfverwijdering:
- Hechtgebonden materialen in onbeschadigde staat
- Minder dan 2 m²
- Volledige persoonlijke bescherming (FFP3, overall, bril, handschoenen)
- Werk wordt stofarm uitgevoerd
- Afvoer gebeurt conform VLAREMA-regels
- Gemeente op de hoogte gesteld
In andere gevallen is het raadzaam beroep te doen op een erkend professioneel bedrijf zoals Asbest Verwijderen JK.
Conclusie:
De veiligste en meest verantwoorde keuze in 2025 is het inschakelen van een erkende asbestverwijderaar zoals Asbest Verwijderen JK. Zelf asbest verwijderen is juridisch risicovol en gevaarlijk voor de gezondheid. De wetgeving in Vlaanderen is helder: beperk zelfverwijdering tot tot maximaal enkele m² hechtgebonden asbestplaten in goede staat. Voor alle andere toepassingen is professionele verwijdering verplicht. Bovendien geven bedrijven zoals Asbest Verwijderen JK jou garantie, conformiteitsattesten en toegang tot Vlaamse asbestpremies.