Een asbestonderzoek is sinds 23 november 2022 verplicht bij de verkoop van een gebouw gebouwd vóór 2001 in Vlaanderen, wanneer de eigenaar een asbestattest moet kunnen voorleggen. Dit attest is opgesteld door een gecertificeerde asbestdeskundige en vereist een grondige inventarisatie van de aanwezige asbestmaterialen. De verplichte situaties zijn wettelijk bepaald in het Vlaamse asbestafbouwbeleid, dat als doel heeft om tegen 2040 alle gebouwen in Vlaanderen asbestveilig te maken. Daarnaast geldt deze verplichting ook voor bedrijven die personeel in gebouwen huisvesten, en moet er bij ingrijpende renovatiewerken een destructief asbestonderzoek gebeuren. In dit artikel lees je precies wanneer een asbestonderzoek verplicht is, hoe het onderzoek verloopt, wat het kost per onderzoekstype en hoe je je voorbereidt. Zo verlaag je het risico op onaangename verrassingen of boetes en ontvang je een realistische prijsofferte op maat.
De meest gestelde vragen maar ook meest beslissende factoren over asbestonderzoek behandelen we hieronder aan de hand van tien overzichtelijke rubrieken.
Wanneer is een asbestonderzoek verplicht?
Een asbestonderzoek is verplicht in drie wettelijk vastgelegde situaties in het Vlaamse Gewest.
Wanneer is een asbestattest verplicht bij verkoop?
Een asbestattest is verplicht bij verkoop van elk gebouw (woning, studio, appartement, kantoor, …) dat vóór 2001 is gebouwd. Deze verplichting geldt sinds 23 november 2022. Bij gebreke aan dit attest mag de verkoop juridisch niet doorgaan. Het attest wordt toegevoegd aan de notariële verkoopakte.
De belangrijkste kenmerken zijn als volgt:
- Verplicht vanaf: 23 november 2022
- Gebouwen: alle constructies gebouwd vóór 2001
- Regio: Vlaanderen
- Geldigheid asbestattest: 10 jaar (of korter bij verbouwingen)
Bron: OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij)
Moet een bedrijf ook een asbestinventaris opmaken?
Ja, elk bedrijf dat personeel huisvest in een gebouw (zoals kantoren, werkplaatsen, scholen enz.) is verplicht om een actuele asbestinventaris ter beschikking te stellen. Deze verplichting vloeit voort uit de welzijnswetgeving (Codex over het Welzijn op het Werk) en staat los van het Vlaamse beleid.
Een asbestinventaris voor bedrijven moet:
- opgesteld zijn door een erkend deskundige
- alle lokalen en constructiedelen beschrijven
- actueel zijn en gecontroleerd bij werken of schade
Is een asbestonderzoek vereist bij renovatie of sloop?
Ja, bij ingrijpende renovatie of sloopwerken moet er vóór aanvang van de werkzaamheden een destructief asbestonderzoek gebeuren. De materialen worden beoordeeld die anders niet zichtbaar zijn en tijdens de werken kunnen vrijkomen.
Verplichte gevallen:
- sloop >250 m³
- renovatie met sloopwerk, afbraak van vloeren, wanden, plafonds
- materiaalverwijdering met risico op vezelverspreiding
Hoe verloopt een asbestonderzoek?
Het onderzoek verloopt via een vastgelegde werkwijze en controleert op de aanwezigheid, toestand en risico van asbestmaterialen in een gebouw.
De stappen van een standaardonderzoek zijn:
- Inspectie door een erkend deskundige
- Visuele of destructieve controle (naargelang type onderzoek)
- Staalname en analyse in een erkend laboratorium
- Risico-inschatting en rapportage (incl. beheersmaatregelen)
- Opmaak asbestattest of inventaris
Elke stap is verplicht onder de regelgeving van OVAM en de Codex Welzijn op het Werk.
Wat zijn de types asbestonderzoek?
Er bestaan drie types onderzoek, afhankelijk van de diepgang en het doel van het onderzoek. Deze termen zijn genormaliseerd door OVAM.
| Type onderzoek | Alternatieve benaming | Toepassing |
|---|---|---|
| Visuele beoordeling | Type 0 / Niet-destructief | Verkoop asbestattest / bij twijfel |
| Licht destructief | Type A / Eerste inventaris | Aanvang renovatie / bedrijven |
| Zwaar destructief | Type B / Aanvullend onderzoek | Vóór sloop / ingrijpende renovaties |
Hoe verloopt een visueel (niet-destructief) asbestonderzoek?
Een niet-destructief asbestonderzoek is een basisinspectie van wat direct zichtbaar en bereikbaar is.
Kenmerken:
- Geen breek- of hakwerk
- Alleen visuele controle + staalname van blootgestelde materialen
- Voorbeelden: golfplaten, leidingisolatie, vloerzeil
Toegepast voor:
- opmaak asbestattest
- organisatie bij verhuis of controle bij twijfel
Hoe verloopt een licht destructief asbestonderzoek?
Een licht destructief onderzoek (type A) inspecteert ook materialen die wel zichtbaar zijn, maar waarvan een staalname iets meer handelingen vereist.
Kenmerken:
- kleine openingen boren of materiaal losmaken
- laboratoriumanalyse op monsters
- beoordeling van de hechting en schadegraad
Voorbeelden:
- Binnenwanden met asbesthoudende vezelcementplaten (Promatect)
- Asbest in vinylvloer of verwarmingskanalen
Wat gebeurt er tijdens een zwaar destructief onderzoek?
Een zwaar destructief asbestonderzoek (type B) is nodig wanneer er verbouwingen of sloop gepland staan die mogelijk verborgen asbestmaterialen vrijmaken.
Kenmerken:
- uitgebreide afbraak of breekwerken
- detectie van ingewerkte of in structurele elementen aanwezige materialen
- verplichte laboratoriumanalyse via SEM (scanning electron microscope)
Voorbeelden:
- Asbest in spouwmuren, ondervloer, balkstructuren
- Sloop van oudere bijgebouwen of technische lokalen
Wat bepaalt de prijs van een asbestonderzoek?
De prijs wordt bepaald door verschillende factoren, die beïnvloeden hoeveel werk en analyse nodig is.
De factoren zijn:
- Type onderzoek (visueel, destructief, zwaar destructief)
- Woonoppervlakte of volume van het gebouw
- Aantal te analyseren stalen
- Regio en bereikbaarheid
- In- of exclusief laboratoriumonderzoek
Wat kost een asbestonderzoek gemiddeld?
De gemiddelde kosten voor een asbestonderzoek zijn:
| Onderzoekstype | Gemiddelde prijs (incl. btw) | Prijsvork exclusief btw |
|---|---|---|
| Visueel | €125 – €225 | €100 – €600 |
| Licht destructief | €300 – €500 | €325 – €425 |
| Zwaar destructief | €450 – €1.550 | €650 – €1.500 |
Toelichting:
- Prijzen verschillen per regio, oppervlak en specialist
- Sommige bedrijven rekenen apart voor het labo-onderzoek; andere werken via pakkettarieven
Wie mag een asbestonderzoek uitvoeren?
Een asbestonderzoek mag uitsluitend uitgevoerd worden door een erkende en gecertificeerde asbestdeskundige.
In Vlaanderen erkent OVAM volgende beroepsgroepen:
- Asbestdeskundigen Inventarisatie (ADI): voor verkoopattesten
- Asbestdeskundigen Sloop: voor destructieve onderzoeken
Je kan deze vinden via:
- www.ovam.be/asbestattest/vind-een-asbestdeskundige
- Erkende bedrijven zoals asbestverwijderen-jk.be
Hoe lang duurt een asbestonderzoek?
De doorlooptijd van een standaardonderzoek bedraagt gemiddeld 1 tot 3 weken, afhankelijk van de complexiteit en de nodige labotesten.
Richtlijnen:
- Visueel onderzoek: ±1 week
- Licht destructief onderzoek: 1-2 weken
- Zwaar destructief: 2-3 weken (incl. laboratoriumanalyse, inplannen breekwerk)
Hoe vergelijk je offertes voor asbestonderzoek?
Om correcte offertes te vergelijken, let op deze 5 controlepunten:
- Type onderzoek vermeld?
- Zijn labotesten inbegrepen?
- Prijs exclusief of inclusief btw?
- Hoeveel stalen worden getest?
- Gecertificeerde deskundige inbegrepen?
Vraag bij voorkeur offertes aan bij meerdere gecertificeerde bedrijven, zoals asbestverwijderen-jk.be.
Wat moet je onthouden over een asbestonderzoek?
Een asbestonderzoek is verplicht:
- bij verkoop van gebouwen ouder dan bouwjaar 2001 in Vlaanderen
- bij bedrijven met personeel
- bij sloop- of renovatiewerken
Er zijn drie onderzoekstypes, elk met hun eigen kostprijs en toepassingsgebied. Voor een betrouwbare uitvoering kies je best een erkend asbestdeskundige. De gemiddelde kostprijs ligt tussen €125 en €1.500, afhankelijk van het type. Door tijdig te plannen en offertes te vergelijken, bespaar je kosten en vermijd je vertragingen bij verkoop of renovatie.
Vraag dus op tijd je offerte aan bij een erkende partner zoals asbestverwijderen-jk.be en voorkom onaangename verrassingen.