Vanaf 1 januari 2027 is het in Vlaanderen verplicht dat elke Vereniging van Mede-eigenaars (VME) over een asbestattest gemeenschappelijke delen (GD) beschikt. Dit attest is noodzakelijk ongeacht een verkoop of overdracht en heeft als doel om asbestveiligheid in gebouwen te garanderen. Deze regelgeving heeft invloed op mede-eigenaars, syndici, verhuurders en kopers. Wat houdt dit asbestattest precies in? Hoe verloopt de aanvraag en wat zijn de gevolgen bij niet-naleving? Hier lees je alles over de wettelijke verplichtingen, de rol van de syndicus, de kostprijs en praktische stappen die je nu al kunt zetten.
Wat is het asbestattest voor de gemeenschappelijke delen (GD)?
Het asbestattest gemeenschappelijke delen is een officieel document dat aantoont of er asbesthoudende materialen aanwezig zijn in de gemeenschappelijke delen van een gebouw. Dit attest is opgemaakt door een erkende asbestdeskundige en wordt geregistreerd in de asbestinventaris van de OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij).
Waarom is dit attest verplicht?
De verplichting tot een asbestattest GD heeft als doel om gezondheidsrisico’s door asbestblootstelling te vermijden en eigenaars beter te informeren over de toestand van hun gebouw. Vlaanderen streeft ernaar om tegen 2040 asbestveilig te zijn.
Welke delen van het gebouw vallen onder het asbestattest GD?
Het attest is vereist voor alle gemeenschappelijke delen van een gebouw in mede-eigendom, zoals:
- Traphallen
- Gangen en liften
- Kelders en technische lokalen
- Dakconstructies en gevelbekleding
- Parkingruimtes en bergingen
Individuele appartementen vallen niet onder het asbestattest GD, maar kunnen wel een apart individueel asbestattest nodig hebben bij verkoop.
Wie is verantwoordelijk voor het aanvragen van het asbestattest GD?
De Vereniging van Mede-eigenaars (VME) is verplicht om vóór 1 januari 2027 een asbestattest GD te laten opmaken. De syndicus heeft hierin een coördinerende rol en moet de inspectie laten uitvoeren door een erkende asbestdeskundige.
Wat moet de syndicus doen?
De syndicus moet:
- Een erkende asbestdeskundige inschakelen.
- Een inventarisatie laten uitvoeren van alle gemeenschappelijke delen.
- Het attest laten registreren bij OVAM.
- Eigenaars en huurders informeren over de bevindingen.
Wat als een VME geen syndicus heeft?
In kleine gebouwen zonder professionele syndicus kunnen mede-eigenaars zelf een asbestdeskundige contacteren en het attest laten opmaken.
Wat gebeurt er als er asbest wordt aangetroffen?
Indien de asbestinventarisatie uitwijst dat er asbesthoudende materialen aanwezig zijn, worden deze gecategoriseerd op basis van risicovolle en niet-risicovolle toepassingen.
Welke maatregelen moeten worden genomen?
Afhankelijk van de resultaten zijn er drie mogelijke acties:
- Geen directe actie: Indien de materialen stabiel en goed ingekapseld zijn.
- Regelmatige opvolging: Bij verouderde of zwakke materialen die asbestvezels kunnen vrijgeven.
- Onmiddellijke verwijdering: Bij losgebonden asbest of indien er een risico is voor bewoners.
Wie betaalt de verwijdering van asbest?
De kostenverdeling gebeurt via de mede-eigendomskosten en kan worden opgenomen in het reservefonds of een bijzondere bijdrage.
Wat gebeurt er als de VME geen asbestattest GD heeft tegen 2027?
Indien een VME geen asbestattest heeft op 1 januari 2027, kunnen hier sancties aan verbonden zijn.
Welke sancties zijn mogelijk?
OVAM kan administratieve boetes opleggen voor niet-naleving. Daarnaast kunnen:
- Verkoopacties worden stilgelegd zolang er geen attest beschikbaar is.
- Verhuurders beboet worden als zij niet over het attest beschikken.
Kan een appartement verkocht worden zonder attest GD?
Bij een verkoop moet de mede-eigenaar het attest overhandigen aan de koper. Zonder dit document kan de notaris de verkoopakte niet verlijden.
Heeft een huurder recht op een kopie van het asbestattest GD?
Ja, vanaf 1 januari 2027 moet elke verhuurder een kopie van het asbestattest GD overhandigen bij het afsluiten van een nieuwe huurovereenkomst.
Wat als dit niet gebeurt?
Indien een verhuurder dit nalaat, kan de huurder:
- Een officiële klacht indienen bij OVAM.
- Herstellingen of maatregelen eisen bij asbestproblemen.
Hoeveel kost een asbestattest voor gemeenschappelijke delen?
De kosten voor een asbestattest GD variëren op basis van de grootte van het gebouw, het aantal verdiepingen en de complexiteit van de materialen.
Wat zijn de gemiddelde kosten?
De prijzen liggen gemiddeld tussen €750 en €3.000 voor een asbestattest GD.
Factoren die de prijs beïnvloeden:
- Aantal gemeenschappelijke delen
- Bereikbaarheid en toegankelijkheid
- Aantal staalnames en labotests
Deze kosten moeten door alle mede-eigenaars gezamenlijk worden gedragen.
Waar kan je een erkende asbestdeskundige vinden?
Een erkende asbestdeskundige is gecertificeerd door OVAM en mag asbestinspecties uitvoeren.
Hoe herken je een erkende deskundige?
Deze specialisten moeten:
- Een OVAM-erkenningsnummer hebben.
- Beschikken over het juiste certificaat voor asbestinventarisaties.
- Inspecties uitvoeren conform de regelgeving.
Meer informatie en een lijst van erkende deskundigen vind je via de OVAM-website.
Kan een VME nu al een asbestattest GD aanvragen?
Ja, VME’s hoeven niet te wachten tot 2027 en kunnen nu al een asbestattest GD laten opstellen.
Waarom nu al actie ondernemen?
Voordelen van een vroegtijdige aanvraag:
- Minder tijdsdruk tegen de deadline.
- Mogelijkheid tot gespreide kosten over meerdere jaren.
- Snellere detectie en verwijdering van gevaarlijk asbest.
Vroegtijdige actie voorkomt boetes en last-minute problemen.
Conclusie
Het asbestattest gemeenschappelijke delen (GD) wordt vanaf 1 januari 2027 een verplichte vereiste voor elke VME in Vlaanderen. Dit attest biedt eigenaars, huurders en kopers volledige transparantie over de aanwezigheid van asbest in de gemeenschappelijke delen van een gebouw.
De syndicus speelt hierbij een sleutelrol in het aanvragen en beheren van het attest. Een tijdige asbestinventarisatie voorkomt problemen bij verkoop, verhuur of boetes. Het is dan ook raadzaam om niet te wachten tot de deadline, maar nu al concrete stappen te zetten voor een asbestveilig gebouw.