Wat zijn de regels en verplichtingen voor het verwijderen van asbest in België vanaf 2025? Sinds 2025 geldt in België een vernieuwd wettelijk kader dat de verwijdering van asbest strikt regelt. In 2025 treedt het Actieplan Asbestafbouw Vlaanderen in een beslissende fase, met bindende verplichtingen zoals de verwijdering van asbestdaken en gevels tegen 2034, verplichte asbestinventarissen voor gebouwen tegen 2032, en asbestattesten bij verkoop van woningen van voor 2001. Brussel en Wallonië hanteren een andere benadering: één waarin de staat van het materiaal en de blootstellingsrisico’s de aanpak bepalen. Dit artikel geeft antwoord op de meest gestelde vragen over de wetgeving rond asbestverwijdering, met focus op de regels per gewest, de rol van erkende verwijderaars, sancties, en concrete verplichtingen voor eigenaars en aannemers. Zo weet je exact wie wat wanneer moet doen in 2025 en daarna.
Wat is asbest en waarom is het verwijderen ervan wettelijk geregeld?
Asbest is een verzamelnaam voor zes in de natuur voorkomende siliciumhoudende mineralen met microscopisch fijne, naaldachtige vezels. Het verwijderen is wettelijk geregeld omdat de vezels kankerverwekkend zijn.
Hoe gevaarlijk is asbest voor de gezondheid?
De gevaren van asbest voor de gezondheid zijn ernstig. Langdurige blootstelling aan asbestvezels kan leiden tot asbestose, longkanker, en mesothelioom, vooral bij inhalatie.
Welke soorten asbest bestaan er?
De soorten asbest zijn onderverdeeld in twee hoofdgroepen:
- Hechtgebonden asbest: stevig verankerd in een dragermateriaal
- Niet-hechtgebonden asbest: los of broos materiaal dat sneller vezels vrijgeeft
Lees meer over soorten asbest: herkennen, gevaren en eigenschappen
In welke toepassingen zat vroeger asbest verwerkt?
De toepassingen van asbest in gebouwen zijn onder meer:
| Toepassingsgebied | Voorbeelden |
|---|---|
| Dakbedekking | Golfplaten, leien |
| Gevelbekleding | Asbestcementplaten |
| Binnenhuisafwerking | Vinyltegels, lijm |
| Verwarmingsinstallaties | Isolatie rond leidingen |
| Brandwerende deuren | In brandvertragend materiaal |
Welke algemene verplichtingen gelden voor asbestverwijdering in België vanaf 2025?
In 2025 gelden er in België strikte verplichtingen die verschillen per gewest. In Vlaanderen zijn de regels het strengst. De federale wetgeving bepaalt in algemene zin dat asbestverwijdering enkel veilig en door erkende ondernemingen mag gebeuren.
Is asbestverwijdering verplicht in Vlaanderen?
Ja, in Vlaanderen moeten eenvoudig bereikbare asbesthoudende materialen verwijderd worden bij renovatie, ook als ze intact zijn.
Is asbestverwijdering verplicht in Brussel en Wallonië?
In Brussel en Wallonië is het verwijderen van asbest enkel verplicht wanneer materialen beschadigd zijn of bij ingrijpende renovaties. Preventieve verwijdering is echter sterk aanbevolen.
Wat is absoluut verboden bij asbest?
De verboden handelingen met asbest zijn:
- Zagen, boren, slijpen of breken
- Zelf reinigen met hogedruk of schuurmiddelen
- Hergebruik van asbesthoudende materialen
Wat houdt het Actieplan Asbestafbouw in Vlaanderen in?
Het Actieplan Asbestafbouw, sinds 2018 actief, is een Vlaams strategisch plan met als doel om tegen 2040 alle asbesttoepassingen uit gebouwen te verwijderen.
Welke deadlines bevat het actieplan?
De deadlines van het Actieplan Asbestafbouw Vlaanderen zijn:
| Verplichting | Deadline |
|---|---|
| Verplichte asbestinventaris | 2032 |
| Verwijdering asbestdaken | 2034 |
| Verwijdering overige toepassingen | 2040 |
Welke maatregelen zijn opgenomen in het actieplan?
De maatregelen in het Vlaams actieplan omvatten:
- Verplichtingen zoals asbestattesten en inventarissen
- Premies voor verwijdering
- Handhaving en controles door OVAM
- Sensibilisering via campagnes
Wanneer moet je een asbestattest hebben?
Een asbestattest is verplicht sinds 2022 bij verkoop van een gebouw in Vlaanderen dat gebouwd werd vóór 2001. In 2025 verwacht men een uitbreiding naar verhuur en overdracht.
Wanneer is een attest niet nodig?
Een asbestattest is niet nodig voor:
- Gebouwen na 2001
- Niet-overdraagbare verkoop van gronden zonder constructie
Wat bevat een asbestattest?
Een asbestattest bevat:
- Beschrijving van de aanwezige asbesttoepassingen
- Risiconiveau per toepassing
- Advies voor veilige verwijdering
- Bijhorende asbestinventaris
Lees meer over wat is een asbestattest en waarom is het verplicht?
Wie mag asbest verwijderen in België?
Alleen erkende asbestverwijderaars mogen onzorgvuldige asbestverwijdering uitvoeren. In Vlaanderen is dit bij beschadigd of niet-hechtgebonden asbest wettelijk verplicht.
Wat is een erkende asbestverwijderaar?
Een erkende asbestverwijderaar is gecertificeerd voor veilig verwijderen, draagt beschermende kleding en werkt met luchtafzuiging, luchtdichting en ACCREDITATIE OVAM.
Mogen particulieren asbest zelf verwijderen?
Particulieren mogen enkel hechtgebonden en intacte asbesttoepassingen zelf verwijderen én als ze voldoen aan de regels van de lokale afvalintercommunale.
Wat zijn de verplichtingen bij renovatie- of sloopwerken?
Bij renovaties en sloopwerken gelden specifieke regels rond asbestinventarisatie en veilige afvoer. Vlaanderen vereist een destructieve inventaris bij grote gebouwen.
Wanneer is een destructieve asbestinventaris verplicht?
Een destructieve asbestinventaris is verplicht bij:
- Niet-residentiële gebouwen > 1.000 m²
- Residentiële gebouwen > 5.000 m²
Is asbestverwijdering verplicht bij renovatie?
Ja, in Vlaanderen moet bij renovatie alle eenvoudig bereikbare asbest verwijderd worden. In Brussel en Wallonië enkel bij beschadigd materiaal.
Welke sancties krijg je bij niet-naleving?
De sancties op het niet naleven van de asbestregelgeving variëren van administratieve boetes tot strafrechtelijke vervolging. In Vlaanderen zijn de inspecties strenger dan in de andere gewesten.
| Overtreding | Maatregel |
|---|---|
| Geen asbestattest bij verkoop (Vlaanderen) | Boete tot €5.000 |
| Onregelmatige eigen verwijdering | Tot €100.000 of gevangenisstraf |
| Onveilige verwerking door aannemer | Sanctie via FOD WASO/Inspectie |
Wat zijn de verschillen tussen Vlaanderen, Brussel en Wallonië?
De verschillen tussen de gewesten zijn fundamenteel in benadering, strengheid en verplichtingen.
| Gewest | Verplichtingen asbestverwijdering | Inventaris nodig? | Boetes |
|---|---|---|---|
| Vlaanderen | Altijd bij renovatie, verplicht verwijderen daken/gevels | Verplicht vanaf 2032 | Boetes + gerechtelijk |
| Brussel | Alleen bij beschadiging of blootstelling | Soms | Administratief |
| Wallonië | Vergunning of impactanalyse vereist | Enkel bij werken | Beperkt toezicht |
Welke hulpmiddelen zijn beschikbaar voor eigenaars?
Eigenaars kunnen gebruik maken van subsidies, premies, OVAM-richtlijnen en controleren of hun woning asbest bevat via een erkend asbestdeskundige.
Welke premies zijn er in Vlaanderen?
De OVAM biedt premies bij groepsverwijdering of via asbestverwijdering met aannemer:
- Tot €300 per ton voor afgevoerde platen
- Extra ondersteuning bij gemeentelijke groepsprojecten
Hoe vind ik een erkende asbestverwijderaar?
Je vindt een erkende asbestverwijderaar via:
- De OVAM-lijst op ovam.be
- Vergelijkingswebsites met erkenningsnummer
- Lokale aannemers met asbestcertificaat type C of D
Hoe verlopen asbestinventarisatie en verwijdering?
De asbestinventaris moet uitgevoerd worden door een gecertificeerde deskundige. De verwijdering gebeurt volgens wetgevend protocol.
Wat zijn de stappen in inventaris en verwijdering?
De stappen in het proces zijn:
- Asbestexpert voert visuele en destructieve inspectie uit
- Rapport en classificatie van risico’s
- Aanvraag verwijdering bij erkende firma
- Veilig transport naar erkend verwerkingsstation
Wordt asbestafbouw in de toekomst nationaal geregeld?
Momenteel blijft asbestregelgeving gewestelijk, met OVAM als trekker in Vlaanderen. In de toekomst kan harmonisatie volgen na 2040.
Is een federale regeling wenselijk?
Een federale regeling is wenselijk voor onder meer:
- Export en grensoverschrijdende afvalstromen
- Gelijkschakeling van gezondheidsrisicobeoordeling
- Gelijk speelveld voor bedrijven in bouwsector
Asbest verwijderen in België vanaf 2025 vereist een scherpe kennis van de regionale verschillen in wetgeving. Terwijl Vlaanderen duidelijke deadlines, verplichtingen en boetes oplegt, hanteren Brussel en Wallonië een risicogebaseerde benadering. Eén ding is echter universeel: asbest is dodelijk bij onveilige behandeling. Schakel een erkend specialist als Asbest Verwijderen JK in voor correcte en veilige verwijdering, mét attestering en afvoer. Zo bescherm je je gezondheid én vermijd je zware boetes.