Welke verplichte veiligheidsmaatregelen moet je nemen bij het verwijderen van asbest in 2025 in België? In dit artikel van Asbest Verwijderen JK ontdek je alle wettelijke verplichtingen inzake persoonlijke bescherming, afzetting van de werkzone, vezelbeheersing en de correcte werkwijze voor verwijdering en afvoer van asbesthoudend materiaal. Je leert de specifieke maatregelen per risicoklasse, de meldingsverplichtingen aan je Vlaamse gemeente, alsook welke beschermingsmiddelen CE-gekeurd moeten zijn. Zo vermijd je gezondheidsrisico’s én hoge boetes.
Welke persoonlijke beschermingsmiddelen zijn verplicht bij asbestverwijdering?
De verplichte persoonlijke beschermingsmiddelen bij het verwijderen van asbest in België in 2025 zijn een FFP3-masker, wegwerpoverall met kap, handschoenen, veiligheidslaarzen of overschoenen en in sommige gevallen een veiligheidsbril, stootpet of helm. Deze PBM’s (persoonlijke beschermingsmiddelen) zijn wettelijk voorgeschreven om blootstelling aan asbestvezels te vermijden.
Welke maskers moet je dragen?
Je moet een FFP3-stofmasker of P3-filtermasker gebruiken bij het verwijderen van asbest. Deze maskers filteren ≥99% van de vezels uit de lucht en zijn CE-gekeurd volgens EN 149:2001 + A1:2009.
Moet je altijd een overall dragen?
Ja, een wegwerp, water- en stofdichte overall met kap is verplicht. Ze voorkomt dat asbestdeeltjes op je huid of kleding terechtkomen. De mouwen en pijpen worden getapet aan handschoenen en laarzen.
Welke handschoenen zijn toegestaan?
Enkel waterdichte, afwasbare handschoenen met CE-markering zijn toegelaten. Ze worden vastgetapet aan de mouwen van de overall om lekkage te vermijden. Bij voorkeur worden nitril- of neopreenhandschoenen gebruikt.
Zijn veiligheidsbrillen en helmen altijd verplicht?
Een veiligheidsbril, helm of stootpet is verplicht wanneer er risico is op vallend puin, scherpe randen of lage plafonds. Bij buitenwerken of bij risico op impact wordt een bril met afgedichte randen aangeraden.
Hoe wordt vezelverspreiding tijdens de werken voorkomen?
Vezelverspreiding wordt voorkomen door het bevochtigen van het materiaal, het afschermen van de werkruimte, en mechanische bewerkingen volledig te vermijden. In droge toestand veroorzaakt asbest gevaarlijk fijnstof.
Hoe moet je asbest bevochtigen?
Bevochtig het materiaal grondig met een fijne waterverneveling. Gebruik geen hogedrukreiniging, dit verhoogt net de vezelverspreiding. Herbevochtig bij langdurige blootstelling.
Mag je asbest zagen of breken?
Nee, asbest breken, zagen, boren of snijden is verboden. Dit creëert fijnstof dat snel ingeademd wordt. Asbestplaten worden volledig verwijderd in hun originele staat.
Hoe wordt de werkruimte afgeschermd?
De werkzone moet zoveel mogelijk worden afgesloten. Dit gebeurt met:
- Gesloten ramen en deuren
- Afgedekte ventilatieopeningen
- Plastic folie over oppervlakken
- Negatieve drukmachines (bij gecertificeerde verwijderaars)
Welke verpakkingsregels gelden er bij de verwijdering van asbest?
Verwijderd asbest moet luchtdicht verpakt worden in goedgekeurde verpakkingen zoals asbestzakken of zware dikkefoliezakken, correct afgeplakt. Zo wordt verdere besmetting vermeden.
Welke verpakking is toegestaan?
De gebruikte verpakking moet voldoen aan volgende eisen:
- Dubbele plastic folie (min. 0,2 mm dik)
- Of specifieke asbestzakken met gevarenpictogram
- Luchtdicht afsluiten met tape of lasnaden
- Duidelijke etikettering: “BEVAT ASBEST – GEVAARLIJK”
Waar breng je het verpakte asbest naartoe?
Het verpakte afval gaat naar een door de gemeente aangeduid containerpark of erkend recyclagecentrum met vergunning voor gevaarlijk afval. Particulieren mogen enkel kleine hoeveelheden naar gemeentepunten brengen.
Wanneer moet je melding maken van de verwijdering van asbest?
Je bent verplicht om de verwijdering van asbest te melden bij de gemeente wanneer het gaat over structurele hoeveelheden of risicoklasse 2/2A. Particulieren moeten dit melden voor grote oppervlaktes of wanneer gebruik van werktuigen nodig is.
Hoe en waar meld je de werken?
Je meldt de werken via het digitaal formulier of de technische dienst van de gemeente. Het formulier omvat:
- Soort materiaal (golfplaten, leidingen…)
- Oppervlakte
- Locatie
- Verwachte uitvoeringsdatum
Is er een meldplicht bij kleine hoeveelheden?
Voor kleine hoeveelheden (bv. enkele tegels of leidingen) is geen meldplicht, tenzij particulieren mechanisch bewerken of brandschade aanwezig is.
Wanneer is een gecertificeerd bedrijf verplicht?
Een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf is verplicht vanaf risicoklasse 2 of 2A, zoals vastgesteld in het asbestinventarisatierapport. In dat geval mag je het materiaal niet zelf verwijderen.
Wat houdt risicoklasse 2 en 2A in?
Dit zijn klassen waarbij:
- Het materiaal broos of verweerd is
- Er grote hoeveelheden aanwezig zijn
- Beklemming of inkapseling het risico op breuk verhoogt
De analyse wordt uitgevoerd door een erkende asbestdeskundige.
Hoe herken je een erkend bedrijf?
Ze beschikken over:
- OVAM-erkenning
- Specifieke certificaten (incl. VCA, TRGS 519)
- Rigoureus werkplan en meldregistratie
Hoe verloopt de controle en vrijgave na de asbestverwijdering?
Na afloop van asbestverwijderingswerken moet de locatie gecontroleerd worden door een erkend laboratorium. Enkel zij mogen de werkzone “asbestvrij” of veilig voor gebruik verklaren.
Wie voert de controle uit?
Een geaccrediteerd laboratorium, erkend door OVAM of BELAC, voert een visuele inspectie en luchttest uit.
Wat houdt de vrijgaveprocedure in?
- Visuele inspectie van achtergebleven resten
- Eventueel luchtanalyse (vezeltelling via PCM-microscopie)
- Vrijgavedocument bij veilig resultaat (lagere grenswaarde dan 0,01 vezel/cm³)
Welke normen gelden voor beschermingsmiddelen?
Alle beschermingsmiddelen moeten een CE-markering dragen en beantwoorden aan de eisen van de Europese PBM-richtlijn 2016/425. Vanaf 2023 is deze verplicht voor elk materiaal dat in contact komt met asbest.
Wat zijn de relevante normeringen?
- FFP3-mondmasker: EN 149
- Wegwerpoveralls: EN ISO 13982-1 (Type 5)
- Handschoenen: EN 374 (chemicaliënbestendig)
- Overschonen: antislip EN 13287
Mag een particulier zelf asbest verwijderen?
Ja, een particulier mag beperkte hoeveelheden niet-beschadigd asbest verwijderen, op voorwaarde dat dit handmatig en zonder machinale bewerking gebeurt. Professioneel gecertificeerd bedrijf is nodig bij grotere volumes en risicoklasse 2.
Welke voorwaarden gelden voor particulieren?
- Enkel hechtgebonden materialen zoals golfplaat of bloembakken
- Max. 2 m³ (circa 100 kg)
- Zelf voorzichtig demonteren, zonder boren/zaagwerk
- Correct verpakken en afleveren bij gemeentelijk punt
Kunnen gemeenten ondersteuning bieden?
Ja, sommige gemeenten:
- Leveren beschermingskits aan huis
- Stellen asbestzakken gratis ter beschikking
- Organiseren ruimingsacties via intergemeentelijke samenwerking
Welke voorbereidende werken zijn nodig?
De werkruimte wordt vooraf ontruimd of afgedekt, alle niet-noodzakelijke materialen verwijderd. Er moet voldoende tijd voorzien worden om zonder tijdsdruk te werken.
Wat houdt voorbereiding juist in?
- Meubels afdekken, liefst verwijderen
- Plastic folie op bodem & wanden
- Ventilatieopeningen afsluiten
- Waarschuwingsbordjes plaatsen
Wat zijn de gevolgen bij het niet naleven van de maatregelen?
Niet-naleving van de verplichte veiligheidsmaatregelen kan leiden tot boetes van €250 tot €60.000, afhankelijk van de inbreuk en of je professioneel werkt. Ook strafrechtelijke vervolging is mogelijk bij ernstige gevallen.
Wat zijn veelgemaakte fouten?
- Niet bevochtigen
- Onjuiste verpakking
- Verwijdering zonder melding
- Geen bescherming bij bewerking
- Verwijdering door niet-erkend personeel in klasse 2
Hoe herken je asbesthoudend materiaal?
Asbestherkenning gebeurt op basis van het bouwjaar van het pand, de toepassing en het visuele uitzicht van materialen. Bij twijfel wordt een asbestanalyse aangeraden.
Wat zijn typisch asbesthoudende toepassingen?
| Toepassing | Jaren in gebruik | Materiaalvorm |
|---|---|---|
| Golfplaten/dakleien | 1945–1998 | Hechtgebonden |
| Rioleringsbuizen | 1950–1990 | Hechtgebonden |
| Vinylvloer/plakplinten | 1955–1985 | Niet-hechtgebonden |
| Gevelleien & schoorstenen | 1950–1995 | Hechtgebonden |
| Spuitpleisters | 1955–1980 | Losgebonden (hoog risico) |
Wat is het verschil tussen hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest?
Hechtgebonden asbest is stevig verankerd in een bindmiddel (bv. cement) waardoor de vezels minder snel vrijkomen. Niet-hechtgebonden asbest bevat losse vezels, die bij minimaal contact al in de lucht komen.
| Type | Voorbeeld | Risicoklasse |
|---|---|---|
| Hechtgebonden | Golfplaat, bloembak | Klasse 1 |
| Niet-hechtgebonden | Isolatiespray, vinyl | Klasse 2/2A |
Wie in België in 2025 asbest verwijdert – als particulier of aannemer – moet voldoen aan een reeks verplichte veiligheidsprocedures die wettelijk opgelegd zijn. Denk aan het dragen van CE-gemarkeerde PBM’s, het bevochtigen van materiaal, het vermijden van vezelverspreiding, correcte verpakking en afvoer, en administratieve meldingen indien risicoklasse 2 asbest aanwezig is. De wetgeving dient strikt nageleefd te worden om gezondheidsrisico’s en hoge boetes te voorkomen. Wie twijfelt, doet best beroep op een erkend asbestverwijderingsbedrijf zoals Asbest Verwijderen JK om wettige en veilige verwijdering te garanderen.