Asbest, een mineraal dat ooit werd geprezen om zijn isolerende en versterkende eigenschappen, is vandaag de dag bekend als een gevaarlijke stof die ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Een veelvoorkomende vorm van asbest in oudere gebouwen is asbestkoord. Dit vezelige materiaal werd gebruikt in tal van toepassingen, maar kan bij verstoring gevaarlijke asbestvezels vrijgeven. In dit artikel gaan we dieper in op wat asbestkoord precies is, waar je het kunt aantreffen en hoe je er veilig mee omgaat.
Wat is geweven asbest, in het bijzonder asbestkoord?
Asbest is een verzamelnaam voor een groep van zes mineralen die bestaan uit zeer dunne, sterke en hittebestendige vezels. Deze vezels werden vroeger veel verwerkt in allerlei producten, waaronder asbestkoord. Asbestkoord is in feite een touw of koord dat geweven is uit asbestvezels. Het was een populair materiaal vanwege zijn duurzaamheid en weerstand tegen hitte en chemicaliën.
Veelvoorkomende toepassingen van asbestkoord
Asbestkoord werd vroeger in tal van toepassingen gebruikt dankzij zijn hittebestendigheid, sterkte en duurzaamheid. Enkele veelvoorkomende toepassingen zijn:
- Afdichtingen:
- Rond leidingen: Om te voorkomen dat er lekken ontstonden rond leidingen, werd asbestkoord vaak gebruikt als afdichtingsmateriaal.
- Rond voegen: Asbestkoord werd gebruikt om voegen af te dichten en te voorkomen dat er vochtinfiltratie optrad.
- Rond ramen en deuren: Ook rond ramen en deuren werd asbestkoord gebruikt om tocht te voorkomen.
- Isolatie:
- Pijpisolatie: Asbestkoord werd gebruikt om pijpen en leidingen te isoleren om warmteverlies te beperken.
- Kachels en ovens: Asbestkoord werd gebruikt om kachels en ovens af te dichten en te isoleren.
- Pakkingen:
- In motoren, pompen en andere mechanische apparatuur werd asbestkoord gebruikt als pakking om lekken te voorkomen.
- Versterking:
- Asbestkoord werd toegevoegd aan andere materialen, zoals cement of gips, om deze te versterken.
Waar kun je asbestkoord in huis aantreffen?
- Ketel: Rond de ketel, vooral bij oudere modellen, kan asbestkoord gebruikt zijn voor isolatie of afdichting.
- Kachels: Zowel houtkachels als oude centrale verwarmingssystemen kunnen asbestkoord bevatten, bijvoorbeeld rond de deur of de rookgasafvoer.
- Ovens: Oude ovens, zoals bakovens of fornuizen, kunnen asbestkoord bevatten, bijvoorbeeld rond de deur of de binnenkant.
- Leidingen: Vooral oude gietijzeren leidingen kunnen met asbestkoord zijn afgedicht.
- Daken: In sommige gevallen werd asbestkoord gebruikt om dakpannen op hun plaats te houden of om dakdoorvoeren af te dichten.
- Zolders en kruipruimtes: Op zolders en in kruipruimtes kunnen oude installaties aanwezig zijn die met asbestkoord zijn geïsoleerd.
Soorten asbestkoord op basis van toepassing:
De specifieke samenstelling van asbestkoord kon variëren afhankelijk van de toepassing. Enkele veelvoorkomende soorten asbestkoord waren:
- Geweven asbestkoord: Dit was het meest voorkomende type asbestkoord. Het bestond uit een bundel asbestvezels die waren geweven tot een koord.
- Gevlochten asbestkoord: Dit type asbestkoord had een lossere structuur dan geweven koord. Het werd vaak gebruikt voor isolatie.
- Asbestband: Dit was een platte vorm van asbestkoord en werd vaak gebruikt voor afdichtingen.
Asbestkoord herkennen
Het herkennen van asbestkoord is niet altijd eenvoudig, omdat het er vaak onschuldig uitziet. Het kan grijs, wit of zelfs geel zijn en heeft een vezelige structuur. Om zeker te weten of het om asbestkoord gaat, is een professionele asbestinventarisatie nodig. Een ervaren expert kan aan de hand van verschillende kenmerken, zoals de kleur, de structuur en de locatie, vaststellen of het materiaal asbest bevat.
Waarom is het moeilijk om asbestkoord te herkennen?
Er zijn een aantal redenen waarom asbestkoord moeilijk te herkennen is:
- Verschillende soorten asbest: Er bestaan verschillende soorten asbest, elk met hun eigen kenmerken.
- Verwerking: Asbestkoord kan verwerkt zijn in andere materialen, waardoor het moeilijker zichtbaar is.
- Veroudering: Door veroudering kan asbestkoord van kleur veranderen of broos worden, waardoor het nog moeilijker te identificeren is.
Waarop letten bij het vermoeden van asbestkoord?
Hoewel een professionele inspectie de enige manier is om zekerheid te krijgen, zijn er een aantal indicaties die kunnen wijzen op de aanwezigheid van asbestkoord:
- Leeftijd van het gebouw: In oudere gebouwen (vooral gebouwd voor de jaren ’80) is de kans groter dat asbesthoudende materialen zijn gebruikt.
- Locatie: Asbestkoord werd vaak gebruikt op plaatsen waar hoge temperaturen of corrosieve stoffen aanwezig waren, zoals rond ketels, ovens, leidingen en in motoren.
- Uiterlijk: Asbestkoord is vaak wit, grijs of gelig van kleur en heeft een vezelige structuur. Het kan hard en broos zijn, maar ook zacht en flexibel.
Waarom werd asbestkoord zo veel gebruikt?
De populariteit van asbestkoord kan verklaard worden door een aantal factoren:
- Sterkte: Asbestvezels zijn zeer sterk en duurzaam, waardoor asbestkoord bestand was tegen slijtage en scheuren.
- Hittebestendigheid: Asbestkoord kon hoge temperaturen weerstaan zonder te beschadigen, waardoor het ideaal was voor toepassingen in omgevingen met extreme hitte.
- Chemische bestendigheid: Asbestkoord was bestand tegen veel chemicaliën, waardoor het geschikt was voor gebruik in agressieve omgevingen.
- Waterbestendigheid: Asbestkoord was waterafstotend, waardoor het ideaal was voor toepassingen in vochtige omgevingen.
Gevaarlijk
Het grootste gevaar van asbestkoord schuilt in de minuscule asbestvezels die vrijkomen wanneer het materiaal beschadigd wordt. Als deze vezels worden ingeademd, kunnen ze zich nestelen in de longen en daar ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals asbestose, longkanker en mesothelioom. Deze ziekten kunnen jaren later pas de kop opsteken, waardoor het verband met blootstelling aan asbest vaak moeilijk te leggen is.
Asbestkoord vervangen
Als je vermoedt dat er asbestkoord aanwezig is in jouw woning, is het belangrijk om dit zo snel mogelijk te laten verwijderen door een gespecialiseerd bedrijf. Het zelf verwijderen van asbest is gevaarlijk en illegaal. Een professioneel bedrijf beschikt over de juiste kennis, ervaring en beschermingsmiddelen om asbest op een veilige manier te verwijderen.
Hoe verwijderen?
Het verwijderen van asbestkoord is een complex proces dat in verschillende stappen verloopt:
- Inventarisatie: Een deskundige stelt vast waar het asbestkoord zich bevindt en in welke staat het verkeert.
- Isolatie: Het gebied waar het asbestkoord zich bevindt wordt afgeschermd om te voorkomen dat de vezels zich verspreiden.
- Verwijdering: Het asbestkoord wordt voorzichtig verwijderd en verpakt in speciale zakken.
- Sanering: Het gebied wordt grondig gereinigd om alle sporen van asbest te verwijderen.
Zelf verwijderen? Nooit!
Het is ten strengste afgeraden om zelf asbestkoord te verwijderen. Zonder de juiste beschermingsmiddelen loop je een groot risico op blootstelling aan asbestvezels. Schakel altijd een gecertificeerd bedrijf in voor het verwijderen van asbest.
Conclusie
Asbestkoord is een verborgen gevaar dat in veel oudere gebouwen aanwezig kan zijn. Hoewel het materiaal vroeger veel werd gebruikt, is het nu bekend dat het ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Als je vermoedt dat er asbestkoord in jouw woning zit, laat dit dan altijd onderzoeken en verwijderen door een professional. Zo bescherm je jezelf en je omgeving tegen de gevaren van asbest.