Asbest, een schadelijk materiaal dat tot 1998 veelvuldig werd gebruikt in de bouw, vormt nog steeds een reëel gevaar voor de gezondheid. Een asbestinventarisatie is een cruciale eerste stap om de aanwezigheid van asbest in jouw woning in kaart te brengen en de nodige maatregelen te nemen om blootstelling aan asbestvezels te voorkomen. In dit artikel ontdek je wat een asbestinventarisatie inhoudt, waarom het belangrijk is en hoe het proces verloopt.
Wat is een asbestinventarisatie?
Een asbestinventarisatie is een onderzoek waarbij een gecertificeerd asbestdeskundige in de buurt die jouw woning grondig inspecteert op de aanwezigheid van asbesthoudende materialen. Dit gebeurt zowel visueel als door middel van destructief onderzoek, waarbij monsters worden genomen en geanalyseerd in een laboratorium.
Waarom is een asbestinventarisatie belangrijk?
- Gezondheidsrisico’s: Asbestvezels kunnen bij inademing ernstige longziekten veroorzaken, zoals asbestose, longkanker en mesothelioom. Een asbestinventarisatie helpt om deze risico’s te identificeren en te beheersen.
- Wettelijke verplichting: Vanaf 2032 is een asbestattest verplicht bij de verkoop van woningen gebouwd vóór 2001. Dit attest kan alleen worden opgesteld na een asbestinventarisatie.
- Veilige renovatie of sloop: Bij renovatie- of sloopwerken is een asbestinventarisatie verplicht om de aanwezigheid van asbest vast te stellen en een veilig werkplan op te stellen.
- Verantwoordelijkheid als eigenaar: Als eigenaar van een woning ben je verantwoordelijk voor de veiligheid van bewoners en bezoekers. Een asbestinventarisatie helpt je om eventuele asbestproblemen aan te pakken.
Wettelijke verplichtingen voor asbestinventarisatie:
- Verkoop van een woning of gebouw (gebouwd vóór 2001): Sinds 23 november 2022 is het in Vlaanderen verplicht om bij de verkoop van een woning of gebouw, gebouwd vóór 2001, een asbestattest te hebben. Dit attest kan alleen worden opgesteld na een asbestinventarisatie.
- Renovatie of sloop: Bij renovatie- of sloopwerken aan gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd, is een asbestinventarisatie verplicht. Dit is om ervoor te zorgen dat eventueel aanwezige asbest op een veilige en verantwoorde manier wordt verwijderd.
- Bedrijfsgebouwen: Voor alle bedrijfsgebouwen, ongeacht het bouwjaar, is een asbestinventarisatie verplicht volgens de federale arbeidswetgeving. Dit geldt ook voor scholen, crèches en openbare gebouwen.
Wie voert een asbestinventarisatie uit?
Een asbestinventarisatie moet worden uitgevoerd door een gecertificeerd asbestdeskundige. Dit is een professional die is opgeleid om asbest te herkennen en de risico’s te beoordelen.
Wat gebeurt er tijdens een asbestinventarisatie?
- Visuele inspectie: De asbestdeskundige inspecteert de woning grondig op asbestverdachte materialen.
- Monstername: Bij twijfel worden monsters genomen van verdachte materialen.
- Laboratoriumanalyse: De monsters worden geanalyseerd in een erkend laboratorium om de aanwezigheid van asbest te bevestigen.
- Asbestattest: Op basis van de inspectie en de laboratoriumresultaten wordt een asbestattest opgesteld.
Wat is een destructieve asbestinventarisatie?
Een destructieve asbestinventarisatie gaat verder dan een visuele inspectie. Naast het in kaart brengen van zichtbare asbestverdachte materialen, worden ook verborgen plekken onderzocht. Dit gebeurt door het uitvoeren van destructieve werkzaamheden, zoals het openbreken van muren, plafonds en vloeren, om te controleren op de aanwezigheid van asbest in isolatiematerialen, lijmresten en andere bouwmaterialen.
Waarom een destructieve asbestinventarisatie?
- Verborgen asbest opsporen: Asbest kan zich bevinden op plekken die niet direct zichtbaar zijn, zoals achter wanden, onder vloeren of in isolatiematerialen. Een destructieve inventarisatie brengt deze verborgen asbest aan het licht.
- Veiligheid bij renovatie en sloop: Als je van plan bent om te renoveren of slopen, is een destructieve asbestinventarisatie essentieel. Het zorgt ervoor dat alle asbesthoudende materialen worden geïdentificeerd en veilig kunnen worden verwijderd voordat de werkzaamheden beginnen.
- Bescherming van gezondheid: Blootstelling aan asbestvezels kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Een destructieve inventarisatie helpt om de risico’s van asbestblootstelling te minimaliseren.
- Verantwoordelijkheid als eigenaar: Als eigenaar van een gebouw ben je verantwoordelijk voor de veiligheid van bewoners, werknemers en bezoekers. Een destructieve asbestinventarisatie toont aan dat je de nodige zorgvuldigheid hebt betracht om asbest op te sporen en te beheren.
Wanneer is een destructieve asbestinventarisatie nodig?
Een destructieve asbestinventarisatie is meestal nodig in de volgende situaties:
- Sloop van een gebouw: Voordat een gebouw wordt gesloopt, is het verplicht om een destructieve asbestinventarisatie uit te voeren.
- Grondige renovatie: Bij ingrijpende renovatiewerkzaamheden waarbij muren, plafonds of vloeren worden opengebroken, is een destructieve inventarisatie vaak vereist.
- Verdachte situaties: Als er aanwijzingen zijn dat er asbest aanwezig kan zijn in verborgen plekken, zoals bij oudere gebouwen of bij specifieke bouwmaterialen.
Types asbestinventarisaties:
Er zijn drie hoofdtypes asbestinventarisaties:
- Type 0 (Visuele inspectie): Dit is een beperkte inventarisatie waarbij de deskundige enkel visueel inspecteert en geen destructief onderzoek uitvoert. Het is geschikt voor situaties waar geen of weinig asbest wordt verwacht.
- Type A (Visuele inspectie met destructief onderzoek): Dit is een uitgebreidere inventarisatie waarbij de deskundige ook destructief onderzoek uitvoert, zoals het nemen van monsters. Het is geschikt voor situaties waar asbest wordt vermoed, maar niet direct zichtbaar is.
- Type B (Sloopinventarisatie): Dit is de meest uitgebreide inventarisatie, waarbij alle asbesthoudende materialen in het gebouw worden geïdentificeerd en in kaart gebracht. Het is verplicht bij sloopwerkzaamheden.
De oude situatie: Type A en Type B
Vóór 2017 werden asbestinventarisaties ingedeeld in verschillende types:
- Type 0: Een visuele inspectie zonder destructief onderzoek, geschikt voor situaties waarin geen of weinig asbest wordt verwacht.
- Type A: Een volledige visuele inspectie van alle ruimtes in een gebouw, inclusief moeilijk bereikbare plaatsen. Bij verdenking van asbest werden monsters genomen voor analyse.
- Type B: Een uitgebreide inventarisatie, waarbij ook destructief onderzoek werd uitgevoerd om asbest te vinden in verborgen plekken, zoals onder vloeren of achter wanden. Dit type was vooral vereist bij sloop- of renovatiewerkzaamheden.
De nieuwe situatie: Maatwerk
Sinds de wetswijziging in 2017 zijn de types A en B komen te vervallen. In plaats daarvan wordt er nu gewerkt met een systeem van maatwerk. Dit betekent dat de asbestinventarisatie wordt afgestemd op de specifieke situatie van het gebouw en de geplande werkzaamheden.
De nieuwe wetgeving stelt eisen aan de deskundigheid van de asbestinventariseerder en de kwaliteit van het onderzoek. Het is belangrijk om te kiezen voor een gecertificeerd bedrijf dat werkt volgens de laatste richtlijnen en normen.
Wat betekent dit voor jou?
Hoewel de termen ’type A’ en ’type B’ niet meer officieel worden gebruikt, worden ze in de praktijk nog wel vaak gehanteerd om het soort onderzoek aan te duiden. Het is belangrijk om te weten dat de wetgeving is veranderd en dat er nu een meer flexibele aanpak wordt gehanteerd.
Als je een asbestinventarisatie nodig hebt, is het belangrijk om te kiezen voor een erkend bedrijf dat werkt volgens de laatste richtlijnen. Zij kunnen je adviseren over het meest geschikte type onderzoek voor jouw situatie en zorgen voor een veilig en verantwoord resultaat.
Kosten en Factoren die de Prijs Beïnvloeden
Een asbestinventarisatie is een essentieel onderzoek om de aanwezigheid van asbest in een gebouw vast te stellen en de risico’s te beoordelen. Maar wat kost zo’n inventarisatie nu eigenlijk? Gemiddeld liggen de kosten tussen de €150 en €1500, afhankelijk van verschillende factoren.
| Type inventarisatie | Gemiddelde prijs (excl. BTW) |
|---|---|
| Type 0 | €100 – €250 |
| Type A | €400 – €800 |
| Type B | €800 – €1500 |
Extra kosten:
Houd er rekening mee dat bovenstaande prijzen slechts een indicatie zijn en dat er extra kosten kunnen bijkomen, zoals:
- Monstername en laboratoriumonderzoek: Als er asbest wordt aangetroffen, moeten er monsters worden genomen en geanalyseerd in een laboratorium. Dit kan extra kosten met zich meebrengen.
- Opstellen van een asbestbeheersprogramma: Als er asbest wordt aangetroffen, moet er een asbestbeheersprogramma worden opgesteld. Dit kan extra kosten met zich meebrengen.
Hoe verloopt een asbestinventarisatie?
- Visuele inspectie: De asbestdeskundige inspecteert de woning grondig op asbestverdachte materialen.
- Monstername: Bij twijfel worden monsters genomen van verdachte materialen.
- Laboratoriumanalyse: De monsters worden geanalyseerd in een erkend laboratorium om de aanwezigheid van asbest te bevestigen.
- Asbestattest: Op basis van de inspectie en de laboratoriumresultaten wordt een asbestattest opgesteld. Dit attest bevat informatie over de locatie, het type en de staat van de asbesthoudende materialen.
- Advies en beheerplan: De asbestdeskundige geeft advies over de beste manier om de asbest te beheren, zoals verwijderen, inkapselen of laten zitten onder voorwaarden.
Geldigheid van een asbestinventarisatierapport:
Een asbestinventarisatierapport is niet onbeperkt geldig. De geldigheidsduur hangt af van het type inventarisatie en de bevindingen:
- Type 0 (visuele inspectie): Dit rapport is 3 jaar geldig.
- Type A (visuele inspectie met destructief onderzoek): Dit rapport is ook 3 jaar geldig.
- Type B (sloopinventarisatie): Dit rapport is geldig tot de start van de sloopwerkzaamheden.
Geldigheid van een asbestattest:
Een asbestattest, dat wordt opgesteld op basis van een asbestinventarisatie, heeft een andere geldigheidsduur:
- Standaard geldigheid: Een asbestattest is in principe 10 jaar geldig.
- Verkorte geldigheid: Als er asbestmaterialen met een hoog risico worden aangetroffen, wordt de geldigheid van het attest verkort tot 5 jaar.
Factoren die de geldigheid beïnvloeden:
Naast het type inventarisatie en de aangetroffen asbestmaterialen zijn er andere factoren die de geldigheid van een asbestinventarisatie of asbestattest kunnen beïnvloeden:
- Wijzigingen aan het gebouw: Als er na de inventarisatie ingrijpende wijzigingen aan het gebouw worden gedaan, zoals renovaties of verbouwingen, kan een nieuwe inventarisatie nodig zijn.
- Vermoedens van nieuwe asbesttoepassingen: Als er nieuwe asbestverdachte materialen worden ontdekt, moet een nieuwe inventarisatie worden uitgevoerd.
- Verandering van wetgeving: Wijzigingen in de wetgeving kunnen de geldigheidsduur van bestaande attesten beïnvloeden.
Wat als mijn attest verloopt?
Als de geldigheidsduur van je asbestinventarisatierapport of asbestattest verloopt, moet je een nieuwe inventarisatie laten uitvoeren om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen.
Verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië
Asbest, een schadelijke stof die vroeger veelvuldig werd gebruikt in bouwmaterialen, vormt nog steeds een reëel gevaar voor de gezondheid. Om de risico’s van blootstelling aan asbest te minimaliseren, hebben zowel Vlaanderen als Wallonië regelgeving ingevoerd met betrekking tot asbestinventarisatie. Er zijn echter enkele belangrijke verschillen tussen beide regio’s
Vlaanderen: Strikte Regelgeving en Asbestattest
In Vlaanderen is de asbestregelgeving strenger dan in Wallonië. Sinds 23 november 2022 is het verplicht om bij de verkoop van een woning of gebouw, gebouwd vóór 2001, een asbestattest te hebben. Dit attest kan alleen worden opgesteld na een asbestinventarisatie door een gecertificeerd asbestdeskundige.
Type asbestinventarisatie in Vlaanderen:
- Verkoop/overdracht: Vanaf 23 november 2022 is een asbestinventarisatie verplicht bij de verkoop of overdracht van een woning of gebouw gebouwd vóór 2001.
- Renovatie/sloop: Bij renovatie- of sloopwerken aan gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd, is een asbestinventarisatie verplicht.
- Bedrijfsgebouwen: Voor alle bedrijfsgebouwen, ongeacht het bouwjaar, is een asbestinventarisatie verplicht volgens de federale arbeidswetgeving.
Wallonië: Minder Strikte Regelgeving
In Wallonië is er, buiten de federale wetgeving, geen algemene verplichting tot asbestinventarisatie bij verkoop of overdracht van een woning. Wel wordt er verwacht dat Wallonië in de toekomst de strengere regels van Vlaanderen zal volgen.
Type asbestinventarisatie in Wallonië:
- Federale wetgeving: Werkgevers zijn verplicht om een asbestinventaris op te stellen voor hun bedrijfsgebouwen.
- Vrijwillig: Particulieren kunnen op vrijwillige basis een asbestinventarisatie laten uitvoeren, bijvoorbeeld bij renovatie of sloop van een woning.
Verschillen in uitvoering:
Naast de wettelijke verschillen zijn er ook enkele praktische verschillen in de uitvoering van een asbestinventarisatie:
- Certificering: In Vlaanderen moeten asbestdeskundigen gecertificeerd zijn door de OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij). In Wallonië is er geen specifieke certificering vereist.
- Rapportage: In Vlaanderen moet het asbestinventarisatierapport voldoen aan de OVAM-normen. In Wallonië zijn er geen specifieke normen voor de rapportage.
De rol van OVAM in asbestinventarisatie:
De OVAM is verantwoordelijk voor het Vlaamse asbestbeleid en heeft verschillende taken op het gebied van asbestinventarisatie:
- Wetgeving: De OVAM stelt de regels en normen vast voor asbestinventarisaties en asbestattesten.
- Certificering: De OVAM certificeert asbestdeskundigen die bevoegd zijn om asbestinventarisaties uit te voeren.
- Databank: De OVAM beheert een centrale databank met asbestinventarisaties en asbestattesten.
- Voorlichting: De OVAM informeert burgers en bedrijven over de gevaren van asbest en de verplichtingen rondom asbestinventarisatie.
Waarom is een asbestinventarisatie volgens de OVAM-normen belangrijk?
- Gezondheidsbescherming: Een asbestinventarisatie volgens de OVAM-normen zorgt ervoor dat alle asbesthoudende materialen in een gebouw worden geïdentificeerd en beoordeeld op risico. Dit is cruciaal om blootstelling aan asbestvezels te voorkomen en de gezondheid van bewoners en werknemers te beschermen.
- Wettelijke verplichting: In bepaalde gevallen is een asbestinventarisatie volgens de OVAM-normen verplicht, bijvoorbeeld bij de verkoop van een woning of gebouw gebouwd vóór 2001, bij renovatie- of sloopwerkzaamheden en voor alle bedrijfsgebouwen.
- Veiligheid: Een asbestinventarisatie volgens de OVAM-normen zorgt ervoor dat renovatie- of sloopwerkzaamheden veilig kunnen worden uitgevoerd, zonder dat werknemers of omwonenden worden blootgesteld aan asbestvezels.
- Verantwoordelijkheid: Als eigenaar van een gebouw ben je verantwoordelijk voor de veiligheid van de gebruikers. Een asbestinventarisatie helpt je om aan deze verantwoordelijkheid te voldoen.
Hoe verloopt een asbestinventarisatie volgens de OVAM-normen?
- Opdracht: De eigenaar van het gebouw geeft opdracht aan een gecertificeerd asbestdeskundige om een asbestinventarisatie uit te voeren.
- Inspectie: De asbestdeskundige inspecteert het gebouw grondig op asbestverdachte materialen.
- Monstername: Bij twijfel worden monsters genomen van verdachte materialen.
- Laboratoriumanalyse: De monsters worden geanalyseerd in een erkend laboratorium om de aanwezigheid van asbest te bevestigen.
- Rapportage: De asbestdeskundige stelt een asbestinventarisatierapport op volgens de OVAM-normen. Dit rapport bevat informatie over de locatie, het type, de hoeveelheid en de staat van de asbesthoudende materialen.
- Advies: De asbestdeskundige geeft advies over de beste manier om de asbest te beheren, zoals verwijderen, inkapselen of laten zitten onder voorwaarden.
- Registratie: Het asbestinventarisatierapport wordt geregistreerd in de OVAM-databank.
Conclusie:
Een asbestinventarisatie is een essentiële stap in het creëren van een veilige en gezonde leefomgeving. Door de aanwezigheid van asbest in kaart te brengen, kun je de nodige maatregelen nemen om blootstelling te voorkomen en de gezondheidsrisico’s te minimaliseren.