Vanaf 2025 gelden in België strengere regels voor het verwijderen van asbest. Iedereen die asbest verwijdert, moet voortaan een verplichte opleiding van minstens 32 uur volgen. Daarnaast wordt voor alle bedrijven die zulke werkzaamheden uitvoeren, een vergunning verplicht. De nieuwe wetgeving is gebaseerd op een Europese richtlijn en heeft als doel de gezondheid van werknemers beter te beschermen en de professionalisering van de sector te versterken. Bedrijven die de voorschriften niet volgen, riskeren vergunningverlies of strafrechtelijke sancties. Ontdek hieronder alles wat je moet weten over de opleiding, vergunningen, wettelijke verplichtingen en wat de gevolgen zijn bij niet-naleving.
Wat houdt de verplichte opleiding voor asbestverwijdering in?
De verplichte opleiding voor asbestverwijdering bestaat uit een praktijkgerichte cursus van minimaal 32 uur. Deze opleiding is verplicht voor iedereen die rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken is bij de uitvoering of het toezicht van asbestverwijderingswerken.
Welke kennis wordt er tijdens de opleiding aangeleerd?
De verplichte opleiding voor asbestverwijdering behandelt deze onderwerpen:
- Herkennen van asbesthoudende materialen
- Wetgeving en risicobeoordeling
- Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
- Decontaminatieprocedures
- Werken in onderdrukcabines
- Afvoer en verpakking van asbestafval
- Eindcontrole en rapportering
Voor wie is de opleiding verplicht?
De opleiding is verplicht voor de volgende functiegroepen:
| Doelgroep | Opleidingsplicht |
|---|---|
| Uitvoerende arbeiders | Ja |
| Werfleiders | Ja |
| Projectleiders / toezichthouders | Ja |
| Administratief personeel | Nee (behalve bij veiligheidsverantwoordelijkheid) |
Welke erkende opleiders zijn beschikbaar?
Erkende opleidingscentra werken samen met overheidsdiensten zoals OVAM en Constructiv. In Vlaanderen zijn onder andere volgende aanbieders actief:
- Syntra Vlaanderen
- Volta Opleidingscentrum
- VDAB (specifiek voor werkzoekenden en bijscholing)
Waarom wordt een vergunning verplicht voor asbestverwijdering in België?
De vergunningsplicht komt voort uit aangepaste Europese regelgeving en heeft als doel de werkzaamheden rond asbest professioneler en veiliger te laten verlopen.
Op welke wetgeving is de vergunningsplicht gebaseerd?
De vergunningsplicht wordt ingevoerd via:
- Een aanpassing van de Arbeidsomstandighedenwet
- De mogelijke inzet van de Wet Bibob om fraude en misbruik te voorkomen
Wie moet over een vergunning beschikken?
Elke onderneming die actief is in:
- Asbestverwijdering
- Slopen van gebouwen waarin asbest is aangetroffen
- Verwerking en transport van asbestmaterialen
moet uiterlijk tegen 2025 een vergunning aanvragen bij de bevoegde gewestelijke administratie (Departement Omgeving).
Waar wordt gecontroleerd of een bedrijf vergunningplichtig is?
Er wordt gewerkt aan een publiek toegankelijke lijst met alle vergunde asbestverwijderingsbedrijven. Deze lijst wordt beheerd door de Vlaamse overheid en geactualiseerd door OVAM.
Hoe ziet de procedure voor vergunningaanvraag eruit?
De procedure bestaat uit volgende stappen:
- Uittreksel uit het strafregister
- Bewijs van gevolgde opleiding voor sleutelpersoneelsleden
- Certificatie van interne processen en PBM-gebruik
- Inzage in logboeken van eerdere projecten
- Screening via de Wet Bibob indien verhoogd risico
Wat zijn de gevolgen van werken zonder vergunning of opleiding?
Werken met asbest zonder erkenning of opleiding leidt tot:
- Onmiddellijke stopzetting van de werken
- Verlies van de vergunning
- Financiële sancties
- Mogelijke strafvervolging bij recidive of fraude
Hoe wordt de Wet Bibob toegepast in dit geval?
De Wet Bibob wordt ingezet om te voorkomen dat vergunningen worden misbruikt door malafide partijen. Bij signalen van criminele activiteiten kan de overheid:
- De aanvraag weigeren
- Een bestaande vergunning intrekken
- Verdere overheidsopdrachten tegenhouden
Hoe verloopt de correcte verwijderingsprocedure van asbest?
Asbestverwijdering is strikt gereglementeerd en moet volgende stappen omvatten:
- Asbestinventarisatie door een gecertificeerd expert
- Melding van de werken aan de gemeente
- Uitrusting van de werf met beveiliging (sluis, onderdruk, PBM)
- Inspectie tijdens de werken
- Eindcontrole met stalenname
Deze stappen zijn verplicht volgens de Codex Welzijn op het Werk en door OVAM gecontroleerd.
Wanneer is een lichtere certificering toegestaan?
Bij lagere blootstellingswerken of afgebakende situaties (vb. asbesthoudende vloerbekleding in onbewoonde ruimten), zijn lichtere certificeringsplicht en veiligheidsmaatregelen toegestaan.
| Type werk | Certificering |
|---|---|
| Hoge blootstelling (dak, leidingisolatie) | Volledige vergunning en opleiding |
| Lage blootstelling (vloerplaten, leien onder dakgoot) | Lichtere vorm certificering |
Zijn er uitzonderingen op de verplichtingen?
De verplichtingen gelden in principe voor iedereen. Uitzonderingen zijn slechts toegestaan:
- Voor particulieren die in eigen woning werken uitvoeren onder 1m²
- Voor handelingen waarbij géén risico op vezelverspreiding bestaat (vb. intacte golfplaten laten liggen)
Voor grotere werken is ook voor particulieren een beroep op een erkend bedrijf verplicht.
Welke beroepsgroepen vallen onder verhoogd toezicht?
Volgende sectoren vallen onder verhoogd toezicht:
- Saneringsbedrijven
- Slopers
- Technische dienstverleners/onderhoudsbedrijven
- Aannemers algemene bouwwerken
Deze bedrijven moeten jaarlijks rapporteren aan OVAM en worden steekproefsgewijs gecontroleerd.
Welke opleidingen gelden als equivalent voor de Belgische certificering?
Sommige opleidingen uit Nederland en Duitsland, zoals de DAV-1 cursus (NL) en de “Fachkunde nach TRGS 519 (DE)”, kunnen als gelijkwaardig erkend worden mits aanvullende Belgische module over nationale wetgeving.
Wat gebeurt er bij controle door de inspectie?
Bij controle door:
- FOD Werkgelegenheid
- Departement Omgeving
- Arbeidsinspectie
- Gemeentelijke toezichthouders
worden volgende documenten gecontroleerd:
| Document | Verplichting |
|---|---|
| Opleidingsbewijs personeel | Ja |
| Vergunning en erkenningsnummer | Ja |
| Asbestinventarisatieverslag | Ja |
| Werkregistratie en eindrapport | Ja |
Wat zijn de kosten voor opleiding en vergunning?
De gemiddelde kosten in Vlaanderen zijn:
| Post | Gemiddelde kostprijs |
|---|---|
| Opleiding asbestverwijdering | € 850 – € 1.150 |
| Jaarlijkse hercertificering | € 150 – € 300 |
| Vergunningsaanvraag | € 500 (excl. dossierkosten) |
| Boetes bij inbreuken | Tot € 75.000 |
Welke voordelen biedt de nieuwe regelgeving?
De nieuwe regelgeving in 2025 biedt volgende voordelen:
- Verhoogde veiligheid op de werkvloer
- Duidelijkheid voor opdrachtgevers via publieke vergunningendatabank
- Professionalisering van de sector
- Afname van ongevallen met vezelinademing
- Uniformering met Europese regelgeving
Vanaf 2025 wordt het verwijderen van asbest in België strenger gereguleerd. De combinatie van een verplichte opleiding, een vergunningsplicht voor bedrijven en nauw gecontroleerde procedures zorgt voor meer veiligheid en minder gezondheidsrisico’s. Tegelijk worden bedrijven die frauderen of zich niet aan de regels houden sneller aangepakt via onder meer de werking van de Wet Bibob. Opdrachtgevers, bedrijven en uitvoerders doen er goed aan zich nu al voor te bereiden op deze wijziging. Voor advies of begeleiding bij de nieuwe vergunningsplicht of het volgen van een erkende opleiding, kan je terecht bij erkende instanties of gespecialiseerde energieprofessionals zoals Asbest Verwijderen JK.
Samenvattende tabel:
| Onderdeel | Verplichting/regel 2025 België |
|---|---|
| Opleiding | Verplicht, min. 32 uur voor uitvoerders én leidinggevenden |
| Vergunning | Verplicht voor elk asbestverwijderingsbedrijf |
| Asbestinventarisatie | Verplicht alvorens werken starten |
| Meldingsplicht | Verplicht aan gemeente voor start |
| Eindcontrole | Verplicht, door erkend inspecteur |
| Sancties bij niet-naleving | Boetes, vergunningverlies, strafrechtelijke vervolging |
| Toepassing Wet Bibob | Screening op malafide praktijken en intrekking bij risico |
| Publieke ondernemingslijst | Op basis van erkenningsnummer en vergunning beschikbaar via OVAM |