Vlaanderen streeft naar een asbestveilige omgeving tegen 2040. Dit betekent dat alle risicovolle asbesthoudende materialen uit gebouwen moeten worden verwijderd, zodat deze geen gevaar meer vormen voor de volksgezondheid. De Vlaamse regering heeft een gedetailleerd plan uitgewerkt met strikte doelstellingen, maatregelen en deadlines. Zo is tegen 2032 een asbestinventaris verplicht voor gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd, en tegen 2034 moeten de meest gevaarlijke asbesttoepassingen weggehaald zijn.
In dit artikel lees je alles over het actieplan Vlaanderen asbestveilig, de risico’s van asbest, de wetgeving, de verwijderingsprocedures en de subsidies die particulieren en bedrijven kunnen krijgen om asbest veilig te verwijderen. Ben je eigenaar van een woning of een gebouw? Ontdek hier wat er van jou verwacht wordt en hoe je je kan voorbereiden.
Wat is het actieplan ‘Vlaanderen asbestveilig tegen 2040’?
Het actieplan Vlaanderen asbestveilig tegen 2040 is een initiatief van de Vlaamse regering, beheerd door OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij). Het doel is om alle risicovolle asbesttoepassingen volledig uit gebouwen te laten verwijderen tegen 2040, zodat ze geen gevaar meer vormen voor mens en milieu.
Waarom is een asbestveilig Vlaanderen nodig?
Een asbesthoudend gebouw vormt een gezondheidsrisico als de asbestvezels vrijkomen en ingeademd worden. Dit kan leiden tot longkanker, asbestose en mesothelioom. Vlaanderen telt naar schatting nog 2,3 miljoen ton asbesthoudend materiaal in gebouwen, vooral in daken, leidingen en gevelbekleding.
Wat zijn de belangrijkste deadlines voor asbestverwijdering?
De Vlaamse regering heeft verschillende belangrijke mijlpalen vastgelegd:
- 2032 – Verplichte asbestinventaris voor alle gebouwen ouder dan 2001
- 2034 – Verwijdering van de meest risicovolle asbesttoepassingen
- 2040 – Vlaanderen moet volledig asbestveilig zijn
Wat is de verplichte asbestinventaris en voor wie geldt deze?
Wat houdt een asbestinventaris in?
Een asbestinventaris is een rapport dat de aanwezigheid van asbest in een gebouw in kaart brengt. Het document vermeldt:
- De locatie en hoeveelheid van asbest
- De staat en risico’s van het materiaal
- Aanbevelingen voor beheer of verwijdering
Wie moet een asbestinventaris laten opmaken?
- Particuliere eigenaars: Bij verkoop van een woning gebouwd vóór 2001 is een asbestattest verplicht sinds 2022.
- Bedrijven en overheden: Moeten tegen 2032 een asbestinventaris hebben voor hun gebouwen.
Hoe wordt een asbestinventaris opgesteld?
De asbestinventaris moet worden uitgevoerd door een erkend asbestdeskundige en geregistreerd in een centrale databank beheerd door OVAM.
Welke asbestmaterialen moeten verplicht verwijderd worden?
Welke materialen worden als risicovol beschouwd?
Asbesthoudende toepassingen worden ingedeeld volgens risico:
- Hoog risico: Broos asbest, dakleien, spuitasbest (verplicht te verwijderen tegen 2034)
- Laag risico: Hechtgebonden asbest in goede staat (geen onmiddellijke verwijderingsplicht)
Welke gebouwen moeten prioritair asbest vrijgemaakt worden?
- Scholen en zorginstellingen hebben een prioriteit vanwege het verhoogde risico voor kwetsbare groepen.
- Overheidsgebouwen moeten tegen 2040 volledig asbestvrij zijn.
Hoe kan je asbest veilig laten verwijderen?
Mag je zelf asbest verwijderen?
Enkel hechtgebonden asbest in goede staat mag zelf verwijderd worden mits strikte veiligheidsmaatregelen. Losgebonden (broos) asbest moet altijd worden verwijderd door een erkend asbestverwijderaar.
Wat is de werkwijze van professionele asbestverwijdering?
- Stap 1: Asbestinventaris en risicoanalyse
- Stap 2: Beperken van stofverspreiding (bijv. bevochtigen)
- Stap 3: Verwijdering en verpakking in goedgekeurde zakken
- Stap 4: Afvoer naar een erkende asbestverwerker
Hoe herken je een erkende asbestdeskundige?
Een erkende asbestdeskundige moet zijn geregistreerd bij OVAM en werken volgens de Vlaamse regelgeving.
Lees meer over asbest verwijderen: werkwijze, richtprijzen en offertes
Zijn er subsidies voor asbestverwijdering?
Welke financiële steun is beschikbaar?
OVAM biedt verschillende vormen van ondersteuning:
- Premies voor asbestverwijdering in combinatie met dakisolatie
- Gemeentelijke premies, afhankelijk van de regio
- Sectorprotocollen voor schoolbesturen en de zorgsector
Wie komt in aanmerking voor subsidies?
- Particulieren met oude daken of gevels
- Scholen en zorginstellingen
- Lokale besturen en bedrijven
Wat zijn de gezondheidsrisico’s van asbest?
Waarom is asbest gevaarlijk?
Asbestvezels zijn microscopisch klein en worden niet afgebroken in de longen. Dit kan leiden tot ernstige aandoeningen:
- Longkanker (vooral bij langdurige blootstelling)
- Asbestose (chronische longziekte)
- Mesothelioom (zeldzame, dodelijke kanker)
Hoe kan blootstelling aan asbest vermeden worden?
- Regelmatig inspecteren van asbesthoudende materialen
- Geen mechanische bewerking (boren, zagen, schuren)
- Professionele verwijdering van beschadigd of verweerd asbest
Wat zijn de kosten om asbest te verwijderen?
Hoeveel kost asbestverwijdering gemiddeld?
De kostprijs hangt af van verschillende factoren, zoals bereikbaarheid, type asbest en volume.
Een indicatie van de prijzen:
| Type verwijdering | Gemiddelde kostprijs per m²* |
|---|---|
| Hechtgebonden asbest (zelf verwijderen) | €5 – €15 |
| Professionele verwijdering (niet-hechtgebonden asbest) | €30 – €50 |
| Grote asbestprojecten (publieke gebouwen) | €10.000 – €50.000+ |
*Prijzen afhankelijk van aannemer en complexiteit
Waarom varieert de prijs?
- Moeilijkheidsgraad van de verwijdering
- Afvalverwerking en transportkosten
- Benodigde veiligheidsmaatregelen
Welke rol speelt OVAM in het asbestbeleid?
Wat doet OVAM bij asbestverwijdering?
- Toezicht houden op de asbestinventarisatie
- Premies en subsidies beheren
- Informatie verstrekken aan particulieren en bedrijven
- Samenwerken met lokale besturen voor asbestafvalophaling
Conclusie: Hoe maak je jouw woning asbestveilig?
Een asbestveilig Vlaanderen tegen 2040 is haalbaar dankzij strenge regelgeving en financiële steun. Particulieren en bedrijven moeten:
- Een asbestinventaris opstellen als hun gebouw ouder is dan 2001.
- Risicovolle asbesthoudende materialen tijdig verwijderen.
- Gebruikmaken van premies om de verwijderingskosten te beperken.
Wil je veilig en correct asbest laten verwijderen? Schakel een erkend asbestverwijderaar in en vraag subsidies aan bij OVAM. Zo draag je bij aan een gezondere leefomgeving voor iedereen.